De Canvas-serie Godvergeten, op basis van het boek In naam van de vader van Rik Devillé, zette misbruik in de Kerk bovenaan de nationale agenda. Lava biedt een uittreksel uit het boek aan met enkele getuigenissen van de slachtoffers.
De Jonge Communisten (JC) speelden een sleutelrol in de grote strijd van het interbellum en in het Verzet. De eerste generatie Belgische JC vormde zeer hechte groepen toegewijde militanten. Een gesprek met historicus José Gotovitch, die zijn laatste werk aan hen wijdde.
Zelden werd een land brutaler verscheurd dan wat Chili in 1973 doormaakte. Naar aanleiding van 50ste verjaardag van de staatsgreep gaan drie instituten voor sociaal onderzoek dieper in op wat er toen is gebeurd. Pinochets staatsgreep was niet alleen een mokerslag voor Chili, maar voor de hele Derde Wereld.
Het debat rond sans-papiers blijft te vaak beperkt tot een discussie tussen extreemrechts, dat de grenzen wil “beschermen”, en humanitair links. Ons migratiebeleid moet mensenrechten beschermen maar humanitarisme schiet daarvoor tekort.
Elise en Célestin Freinet waren leraren en de grondleggers van een lesmethode die hun naam zou dragen. Ze waren ook activisten met ambities om de maatschappij te veranderen. Interview met historicus Laurence De Cock, auteur van Une journée fasciste, Célestin et Elise Freinet, pédagogues et militants.
Volgens het dominante discours is het Westerse buitenlandse beleid erop gericht liberale democratie en het rechtstelsel naar de rest van de wereld te exporteren. De verhoudingen tussen grootmachten worden echter minder bepaald door idealen dan door strategische overwegingen, aldus John Mearsheimer.
Op 9 en 10 september strijkt ManiFiesta weer neer in Oostende. Uiteraard is Lava ook van de partij. Check hier onze line-up.
Wiskundig gezien is een rood-rood-groene ‘koopkrachtcoalitie’ mogelijk. Het alternatief is de langzame Orbanisering van Vlaanderen, samen met een radicale herstructurering van de sociale zekerheid.
In Spanje leed de extreemrechtse partij VOX gisteren de nederlaag. De opkomst van die beweging heeft veel te maken met de interne verdeeldheid van rechts, dat op zoek is naar een identiteit in de leemte na Franco.
Tijdens de late middeleeuwen kende Vlaanderen een weergaloze golf van sociaal protest en revolte van ambachtslui en boeren. Het is een belangrijke casus voor iedereen die geïnteresseerd is in de Europese geschiedenis van klassenconflicten.
We worden steeds vaker geconfronteerd met droogte en waterbommen, en dat hebben we voornamelijk aan onszelf te danken. Tjhoi gaat in gesprek Robin Verachtert van Natuurpunt om tot nieuwe perspectieven te komen.
Georgia Meloni belichaamt Mussolini’s erfenis. Zowel zijzelf als haar collega’s sluiten zich aan in zijn traditie. Het Europese establishment lijkt dit geen zorgen te baren.
Tweeënhalf jaar lang onderzochten Patrick Remacle en Thierry Luthers de mistoestanden in het Belgische voetbal. Tientallen mensen waren bereid om de omerta die in dit milieu heerst, te doorbreken.
Van kabinetten tot nutsbedrijven: overal aan de top zie je sporen van consultancybureau’s als McKinsey. De asociale besparingen die ze opleggen komen de burger duur te staan. Uittreksel uit De Consultancy Industrie van Mariana Mazzucato en Rosie Collington.
Steeds vaker trekken extreemrechtse partijen de sociale kaart: ze zouden als underdog opkomen voor de ‘gewone mens’. Maar die sociale façade verdwijnt onmiddellijk wanneer naar hun werkelijk stemgedrag gekeken wordt.
Het ‘feminisme voor de 99%’ voert een pleidooi voor antikapitalisme, ecosocialisme en antiracisme. Het feminisme moet zich volgens voorstanders ervan bezighouden met de problemen van de overgrote meerderheid op de wereld.
Om de strijd van de Delhaiziens voor werkzekerheid te breken, zoekt Delhaize de grenzen van het wettelijke op. Via de politie ondersteunt de staat het bedrijf hierin.
De afbrokkeling van onze technocratieën doet ons terugdenken aan een ander woelig tijdperk. 1848 baarde politieke massabewegingen en strijdbare instellingen, maar wat ligt er in het verschiet voor ons hier en nu?
Ongelijkheid is niet alleen uit principe verwerpelijk: het zet de deur open voor alle vreselijkste plagen van de moderne samenleving. Extract uit Paul Goossens’ magnum opus, De Ongelijkheidsmachine.
Wat verklaart de populariteit van extreem-rechts in Europese kringen vandaag? Historicus David Broder gaat in gesprek met Cristina Scarfia en Anton Jäger — en met jou.
Ondanks alle IPCC-rapporten over de klimaatcrisis stevenen we tegen 2100 nog steeds af op een opwarming van de aarde van 3 graden Celsius. Volgens de degrowth-beweging kan het tij alleen maar gekeerd worden door een andere economisch model: een economie van het genoeg, ofwel degrowth.
Democratie wordt vaak gereduceerd tot een kwestie van parlementen en verkiezingen. Maar in 2019 bleek uit de strijd van de witte woede dat de macht bovenal op de straat ligt.
Israël is sterk afhankelijk van de politieke, economische en militaire steun van de EU, zijn grootste handelspartner. De wereldwijde veroordeling van de voortdurende kolonisatie blijkt voor de EU geen hindernis.
De Britse vakbonden organiseren stakingsacties in een tempo dat niet meer is vertoond sinds 1989. Het brede publiek steunt volop via evenementen als Enough is Enough en We Demand Better.
Nu opnieuw het gedreun van laarzen weerklinkt, is het belangrijk het fascisme te bestrijden voor wat het in wezen is: een uitvloeisel van het kapitalisme, tot het uiterste bereid om zelf te overleven.
De dag van de arbeid heeft een geschiedenis die meer dan 150 jaar teruggaat. Om het belang van deze strijddag te onderstrepen, delen we een artikel van Rosa Luxemburg over het ontstaan en de inzet van 1 mei.
In 2020 ging 383 miljard euro van Belgische bedrijven naar belastingparadijzen. Dat is bijna driekwart van het bbp van het land. Toch heeft de regering nog steeds moeite om belastingontduiking en -ontwijking effectief te bestrijden.
Wat is de rol van nieuwsmedia eigenlijk? Die vraag stelden wij ons naar aanleiding van de aanval op Dalilla Hermans. Zijn het woordvoerders van de politiek, zijn het verslaggevers, of moeten ze hun maatschappelijke rol als vierde macht toch nog meer opnemen en kritischer zijn?
De spraakmakende politieke denker Anton Jäger bundelde recent z’n gedachten in Des te erger voor de feiten: politieke essays van banken- tot coronacrisis. Lava deelt hieruit een essay over het geploeter van Belgische en Vlaamse elites.
De laatste jaren is intersectionaliteit de dominante theorie geworden om machtsverhoudingen te begrijpen. Maar zonder klasse als fundament kunnen we de samenleving niet begrijpen, laat staan veranderen.
Ondanks de grote inspanningen van de dekolonisatiebewegingen hebben westerse economische belangen uiteindelijk de Afrikaanse politiek naar hun hand gezet. Dat Afrika nu weigert mee te stappen in de Nieuwe Koude Oorlog, suggereert dat een andere wereld mogelijk is.
Als Taiwan het nieuws haalt, is het niet zelden in verband met spanningen met China op het vasteland. Maar niet alle Taiwanese politieke krachten zien die spanning als onoverkomelijk. Een interview met de Arbeiderspartij van Taiwan.
De implosie van de Silicon Valley Bank zal de rest van de economie misschien niet meeslepen. Maar 15 jaar na de grote bankencrisis, is het duidelijk dat het op een dag allemaal opnieuw kan gebeuren.
De wekenlange staking bij Delhaize, met veel steun onder klanten en bevolking, toont aan hoeveel verzet de geplande franchisering uitlokt. Samen met Matthias Somers bekijkt Ng Sauw Tjhoi oorzaak en gevolg van dit winstbejag.
In 2018 leverde Schotland gratis maandverband aan alle menstruerende personen. In België wordt ondertussen getalmd, hoewel meer en meer mensen in de armoede wegzakken.
“Ga terug naar je land”, een duidelijk racistische boodschap. Tjhoi gaat in gesprek met Emmanuelle Vinois over wat er momenteel allemaal misloopt in onze detentiecentra en hoe het beter kan.
De wereldorde kantelt, langs verschillende assen. Deze wentelingen betekenen het einde van oude zekerheden, maar ook nieuwe politieke mogelijkheden. Komen deze de volksklassen en het Zuiden ten goede?
Karl Marx was niet alleen een groot denker, maar ook een geweldige prozastilist. Zijn ironie en verontwaardiging waren de logische uitdrukking van zijn politiek.
Verschillende landen in Latijns-Amerika, waaronder de machtigste, worden op dit moment bestuurd door progressieve krachten. Maar hebben ze daarmee ook de macht veroverd?
De nieuwe BoerBurgerBeweging stormde bij de laatste Nederlandse verkiezingen naar de eerste plaats. Maar de krijtlijnen van de bestaande machtsblokken blijven netjes gerespecteerd.
De Europese Unie werpt zich op als een economische, morele en zelfs spirituele grootmacht die haar soevereiniteit moet handhaven tegen landen als Rusland en China. Maar die opstelling verhult een groeiende onderwerping aan de Verenigde Staten.
8 maart 1917 werd, in de woorden van Alexandra Kollontai, “een gedenkwaardige datum in de geschiedenis. Russische vrouwen hielden de fakkel van de proletarische revolutie omhoog en staken deze in brand. De revolutie was net begonnen.” Een historisch stuk uit 1920.
In Frankrijk wekt het uitstel van de wettelijke pensioenleeftijd grote woede op en kennen de vakbondsmobilisaties een massaal en historisch succes. Alle vakbonden zijn verenigd om te voorkomen dat Emmanuel Macron zijn asociale hervorming oplegt.
Onderwijs moet gratis zijn en gefinancierd worden door eerlijke belastingen. De alternatieven slagen er gewoonweg niet in om de ongelijkheid aan te pakken.
De roep om meer blauw op straat wordt in de meest bonte buurten van dit land niet gedeeld. Reden: de ervaringen met de politie draaien er al te vaak uit op vernederingen of regelrecht geweld. Daar vallen zelfs doden bij, in de cel of op de straat.
Zonder de steun van de media, een groot deel van het bedrijfsleven en de politieke elite hebben de netwerken van de voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro op 8 januari geprobeerd een staatsgreep te plegen. De bolsonaristen hebben hiermee aangetoond dat zij haar voormalige leider niet langer nodig heeft om te bestaan.
Miljoenen Fransen trekken de straat op tegen de neoliberale pensioenhervorming. De inzet is enorm, voor de Fransen hun pensioen evenals voor de toekomst van de vakbonden en alle politieke krachten: Nupes, de Republikeinen, Macron en Rassemblement National.
De symbiose tussen staat en bedrijf was eeuwenlang het dominante model voor de Europese kolonisering, en legde de fundamenten voor het kapitalisme. Een uittreksel uit Koen Bogaerts In het spoor van Fanon.
Energierekening te hoog? Geen probleem: je kan bijklussen bij Deliveroo! Dat is de oplossing van het kapitalisme om je rekeningen te betalen. Maar in werkelijkheid levert het vooral meer snertjobs op.
De parlementaire commissie over het koloniale verleden van België in Centraal-Afrika van vorig jaar liep af op een sisser. In gesprek met Lieven Miguel Kandolo, Nadia Nsayi, Zana Etambala, Valeria Arnould en Gillian Matthijs zoekt Ng Sauw Tjhoi uit waarom.
De nieuwe generatie managers leert hoe zij mensen het best kan benutten, alsof het om grondstoffen gaat. Ze mobiliseert hun gevoelens (empathie, medeplichtigheid, plezier, maar ook angst en stress) om hun doel te bereiken: maximale opbrengst.
Vlaams Belanger Filip Dewinter mocht van de Gentse rector zijn boek voorstellen over “omvolking”. Dat in de unief een fascistische, moorddadige complottheorie wordt verspreid is een schande.
Lukt het ons om nog voor de verkiezingen in 2024 extreemrechts te stoppen? Moeilijk, zegt cultuurwetenschapper Ico Maly, maar niet ondenkbaar.
In Dit leven weet de Zweed Martin Hägglund op meeslepende wijze een verfrissende marxistische kritiek van het kapitalisme te verweven met een behandeling van diep menselijke, existentiële vraagstukken.
Sommige sectoren maken in de huidige economische crisis meer winst dan in 2019. Er zouden dan ook aanzienlijke middelen kunnen worden vrijgemaakt om de huishoudens en bedrijven die onder de crisis te lijden hebben, te ondersteunen.
De nieuwe Italiaanse premier Giorgia Meloni weet zowel haar extreemrechtse achterban als het Europees gezinde establishment te enthousiasmeren. Analyse uit Le Monde diplomatique.
De verregaande normalisering van Vlaams Belang komt van bovenaf. Lessen trekkend uit Italië en Frankrijk pleit historicus Olivier Goessens voor het weer ‘abnormaliseren’ van extreemrechts. Maar ook voor een sociaal rechtvaardig beleid dat breekt met de neoliberale status quo en zo de voedingsbodem van extreemrechts bestrijdt.
Gevangenissen zijn overbevolkt en ze worden te vaak een grootschalige strafindustrie in plaats van huizen van kleinschalig herstel. Dat stelt Hans Claus, ‘directeur van de gedetineerden in Oudenaarde’, zoals hij zelf zegt.
Een boycot van de energiefacturen, stakingen van dokwerkers, postbeambten, fabrieksarbeiders en het spoorwegpersoneel: in het Verenigd Koninkrijk loopt de “zomer van ongenoegen” door in het najaar.
Nood aan zuurstof? Zuurstof op Zaterdag biedt je wekelijks verfrissende bijdragen uit zeven kwaliteitsmedia.
De klimaattop in Sharm-el-Sheik loopt op zijn einde. Onze host Tjhoi gaat in gesprek met Tine Hens over de roep om arme landen te vergoeden voor de schade die ze nu al lijden.
Vlaamse separatisten stellen Walen voor als profiteurs. Maar het zijn de kapitaalkrachtige elites die zichzelf bevoordelen, of ze nu in Vlaanderen, Wallonië of Brussel wonen.
Al sinds de Russische inval in Oekraïne zijn onderhandelingen voor de vrede aan de gang. Het Westen speelt hierin te vaak de rol van dwarsligger.
Dat er iets schort aan ons asielbeleid is pijnlijk duidelijk. Ann Vermeuelen buigt zich in deze aflevering over de Conventie van Genève en pleit voor een menselijker beleid en voor doorwaadbare grenzen.
Werkgevers foeteren op de staatsuitgaven, tenzij iets van hen verwacht wordt — dan kan de overheid niet genereus genoeg zijn. Fragment uit Debatfiches van de Vlaamse elite (EPO, 2022).
Om zich tegen de Russische agressie te verdedigen, is Oekraïne afhankelijk van Europese steun. Maar die komt tegen een politieke prijs. Analyse uit Le Monde diplomatique.
De energiecrisis is een complex weefwerk van oorlog, politieke keuzes en economische dynamieken. Neem onze energie weer in publieke handen en doe er iets aan.
De Russische invasie van Oekraïne doet sommige Europese politici en intellectuelen naar de oorlogstrom grijpen. Een uittreksel uit Oorlogskoorts van Christophe Callewaert en Ludo De Brabander.
Henri Houben maakt een analyse van Thomas Piketty’s boek Een kleine geschiedenis van de gelijkheid, een synthese van zijn voorgaande werken. De Belgische econoom wijst op de afwezigheid van het begrip uitbuiting in het werk van zijn Franse collega.
Zij die het meest te winnen hadden bij de nieuwe Chileense grondwet, hebben ze verworpen. Een uitgebreide en rijkelijk gefinancierde leugencampagne zette de bezorgdheid van de werkende klasse om in regelrechte vijandigheid.
De pandemie, de inflatie en de oorlog zouden allemaal tijdelijke episodes zijn, maar ze laten allen een onuitwisbare indruk achter in ons economisch stelsel. Welkom in het kapitalisme van de schaarste.
De oorlog in Oekraïne blijft verderrazen. Dat we niet alle mensen op de vlucht gelijk behandelen is pijnlijk duidelijk geworden.
Lava verwelkomt u graag op ManiFiesta voor een rijke waaier aan Lava-Sessies. Op 17 en 18 september zijn we te vinden in het Hippodroom van Oostende op het sociaalste festival van België.
De sancties tegen Rusland waren bedoeld om een einde te maken aan de oorlog. Maar ze leidden tot een verergering van de economische problemen van het Westen en meer interne verdeeldheid.
Lava vierde onlangs zijn vijfde verjaardag. Vanuit media, universiteiten, vakbonden en middenveld stroomden enkele hartverwarmende woordjes toe. Lees hier een selectie.
Ook dit jaar staat Lava weer op ManiFiesta met een geweldig programma. Ontdek hier onze gasten.
Voor aflevering 5 schuift Sacha Dierckx van ABVV en denktank Minerva aan tafel bij host Tjhoi Ng Sauw. Ze hebben het over faire fiscaliteit en koopkracht. Over sociale ongelijkheid hier en in het buitenland en over – hoe kan het ook anders – de rijkentaks. Alles Wordt Beter · #5: Faire fiscaliteit en koopkracht. Een…
Nu er plots weer inflatie is, vertellen de politieke elites graag verhalen uit de jaren zeventig. Maar deze crisis is in de eerste plaats een diepgaande crisis van het hedendaagse kapitalisme.
In België is nauwelijks publiek te vinden voor splitsing, dus pakken separatisten het op slinkse wijze stapje voor stapje aan. Een fragment uit Debatfiches van de Vlaamse elite.
Beleggers bedenken aan de lopende band mythes om hun rijkdom niet te moeten delen. Economisch adviseur bij het ABVV Sacha Dierckx legt uit waarom ze dat wel kunnen. Fragment uit Debatfiches van de Vlaamse elite (EPO, 2022).
Vlaanderen heeft behoefte aan ambitieuze klimaatdoelstellingen. Maar moet, wil of kan iedereen wel dezelfde bijdrage leveren aan de strijd tegen de klimaatopwarming?
De impact van Edward Saids Orientalism was groot en bijna in zijn eentje verantwoordelijk voor het ontstaan van de postkoloniale theorie. Naar aanleiding van een nieuwe editie blikt dramaturg Erwin Jans terug op een bewogen nalatenschap.
Sinds de onafhankelijkheid hebben de Soedanese volksbewegingen militaire staatsgrepen en onderdrukking gekend. Hoe komt het dat desondanks dit verzet niet gebroken is en wat zijn zijn perspectieven?
Professor demografie Patrick Deboosere en cultuurfilosoof Lieven De Cauter over een bij de nazi’s geleende complottheorie. Lava deelt een hoofdstuk uit “De debatfiches van de Vlaamse elite”.
Burgers zijn ongelijk bij het afdwingen van hun arbeidsrechten: economisch gewicht bepaalt in grote mate de effectiviteit van rechtsaanspraak. Een solidaire tegenmacht is nodig voor rechtvaardigheid.
In deze aflevering gaat host Tjhoi Ng Sauw in gesprek met Merel Selleslach van Pax Christi. Over de oorlog in Oekraïne en over de vrede.
Hoe zijn Rusland en het zogenaamde Westen verwikkeld geraakt in een onophoudelijke worstelpartij aan de rand van de afgrond, waar beide partijen uiteindelijk van zullen storten?
Met een paar dagen te gaan voor de eerste ronde lijkt Emmanuel Macron, de kandidaat van de heersende klassen, goed op koers te liggen voor een tweede ambtstermijn… Een ontmoeting met de econoom Bruno Amable, co-auteur van l’Illusion du bloc bourgeois.
Oekraïne is de val van de Sovjet-Unie nooit te boven gekomen. De misdadige oorlog die Rusland ontketend heeft duwt het verder de armoede in, en de rest van de wereld ook.
Stijgende prijzen en stagnerende lonen duwen miljoenen werknemers richting armoede – maar zoals gewoonlijk profiteren grote bedrijven van de chaos.
Verschillende spanningen zitten diep geworteld in de Russische samenleving: de politiek wordt er beslist door verkiezingen zonder democratie. Een groeiend aantal Russische miljardairs beschikt over een enorme rijkdom, maar geen politieke macht.
De media hebben het uitvoerig over de spanningen tussen Rusland en de NAVO. Maar de link van het IMF met Oekraïne, een kwestie die gelijktijdig speelt, heeft nauwelijks aandacht gekregen.
De aanhoudende illegale Russische invasie in Oekraïne heeft de ernstigste confrontatie tussen de grootmachten teweeggebracht die de wereld sinds de Cubaanse rakettencrisis heeft gekend.
De invasie van Oekraïne heeft voor het eerst in een generatie het schrikbeeld van een nucleaire oorlog opgewekt, en aangetoond waarom we een massale campagne voor nucleaire ontwapening nodig hebben.
Al sinds het ontstaan van de Verenigde Staten is de drang om de haast grenzeloze Chinese markten te veroveren een bepalende factor geweest van hun commerciële opgang en koloniale expansie.
De Europese eenheidsmarkt zou leiden tot samenwerking en collectieve welvaart. In plaats daarvan ondergraaft ze de collectieve rechten van de werkende klasse.
Sinds november hebben cryptomunten meer dan 1350 miljard dollar aan waarde verloren, met gewone mensen als slachtoffer. Cryptogeld is oplichterij en moet verboden worden.
80% van Berlijners huurt, maar door privaat winstbejag kunnen ze dit nauwelijks betalen. Een volksinitiatief wil de huurmarkt overnemen — en boekt overwinningen.
Onder Conner Rousseau evolueert de Vlaamse sociaaldemocratie in een nieuw beestje. Met Ico Maly en Thomas Decreus onder de arm ontleedt Lorenzo Buti het politieke spektakel.
Met de geslaagde vaccinatiecampagne en de economische heropstart lijkt het ergste achter de rug. Maar het is nu al duidelijk dat drie problemen een kapitalistisch herstel in de weg staan.
Deliveroo maakt misbruik van het zelfstandigenstatuut. Het juridisch proces dat tegen het bedrijf loopt maakt duidelijk dat arbeidsverhoudingen op een arbeidsovereenkomst gestoeld moeten zijn, in plaats van het arbeidsrecht te ontwijken.
De onlangs aangekondigde militaire alliantie AUKUS betekent een ernstige escalatie van de Nieuwe Koude Oorlog. Het is een bedreiging, niet alleen voor China, maar voor heel de regio.
Met de Duitse verkiezingen verdwijnt Angela Merkel van het toneel. Maar de machtige Bundesverband der Deutschen Industrie (BDI) blijft.
Het programma van het AfD moet het beeld oproepen van een fundamentele oppositie tegen de status quo. Maar bij nadere beschouwing onthult het een rechts conservatisme, zonder de reële machtsstructuren van het kapitalisme in vraag te stellen.
Over twee weken vinden de Duitse Bondsdagverkiezingen plaats. Met de vier neoliberale NAVO-partijen die in staat zijn coalities met elkaar te vormen en de neoliberale extreemrechtse AfD als reserve, is het politieke systeem van heerschappij van de monopoliebourgeoisie in de Bondsrepubliek ondanks de economische crises relatief stabiel.
Sociaal werk bevindt zich tussen staat en maatschappelijk kwetsbare burgers. In tijden van crisis en transitie, zoals vandaag, moet het het haar middenpositie scherper bepalen en invullen. Dat daagt uit tot politieke positionering, want noch de overheid, noch de samenleving is een vast bepaald of neutraal terrein.
Een pandemie verhelpen we het best door collectieve samenwerking, wat nu ondermijnd wordt door de geopolitieke belangen van staten en de private belangen van de agro-industrie. Het benaderen van de covid-19 als iets van alle tijden of als product van een samenzwering verhult zijn systemische oorzaken en bemoeilijkt een internationale aanpak.
Van 11 tot 12 september 2021 vindt ManiFiesta plaats in de Wellington Renbaan te Oostende. Sinds ons ontstaan is Lava er elk jaar van de partij. Ook dit jaar zijn wij aanwezig op het feest van de solidariteit met een panelgesprek, onze eigen stand op het boekenforum en een gedeelde stand met de Marxistische Universiteit.
Antivaxers en coronasceptici pleiten voor een Neurenbergtribunaal 2.0 dat het pandemiebeleid moet veroordelen als een misdaad tegen de menselijkheid. Een schoolvoorbeeld van juridisch nepnieuws dat en passant de misdaden van het nazisme banaliseert.
Camilla Ravera leidde de Communistische Partij van Italië in de eerste jaren onder fascistische tirannie. Toen groeide een generatie vrouwen tot politieke leiders uit door hun eigen bevrijding te koppelen aan die van de hele werkende klasse.
Precies 100 geleden werd artikel 310 in het strafwetboek afgeschaft, en dus ook het verbod op het stakingsrecht. De strijd die de voorbije 150 jaar is gevoerd, is essentieel om te begrijpen hoe het vandaag gesteld is met het recht om collectief het werk neer te leggen.
Het leven en werk van Samir Amin zijn een belangrijke erfenis. In dit eerbetoon sta ik kort stil bij enkele van de essentiële kenmerken van Amins analyse van het imperialisme om na te gaan hoe die ons instrumenten aanreiken om het verschijnsel vandaag te begrijpen.
Van Wenen tot Chili en Madrid tot Brussel toont het succes van sociale huisvesting voor de arbeidersklasse en de middenklasse dat mooie woningen kunnen samengaan met stedelijke huisvesting voor iedereen.
Complotdenken en pseudowetenschap zijn niet alleen in strijd met journalistieke principes. Vanuit de opzet van #BeterNaCorona stuit het vooral tegen de borst dat het veralgemeende scepticisme essentiële politieke en maatschappelijke vragen naar de achtergrond verwijst.
Heel de wereldeconomie, China uitgezonderd, verkeert in crisis. In respons op de snelle groei van de Chinese economie stuurt de VS aan op een nieuwe Koude Oorlog.
Netflix’ The Queen’s Gambit toont een Koude Oorlogswereld ver van de gebruikelijke Hollywood-verhaaltjes. De schurken zijn voor onze heldin niet haar Sovjet-schaakrivalen, maar de klassentirannie van de Amerikaanse voorstad.
De zogenaamde sociale vrede is zelf niet zonder conflict, en de bewakers ervan niet zonder eigen belangen. Voor een emancipatorische lezing van het collectief arbeidsrecht.
Academische kennis was voor Jan nooit louter academische kennis: hij gebruikte het om de emancipatorische strijd te ondersteunen. Zijn engagement heeft duizenden activisten geïnspireerd. In memoriam.
Nu Trump verslagen lijkt, verklaren sommigen het rechts populisme dood. Maar de structurele factoren die verantwoordelijk zijn voor de opkomst ervan blijven onveranderd, en alleen de linkse beweging kan voor verandering zorgen.
Consultancybureau McKinsey vormt wereldwijd antisociaal beleid, zoals haar uitbuiting van Amerika’s pillenverslaving bewijst. ‘McKinsey is een even grote schandvlek op je CV als ‘tabakslobby’ of ‘wapenfabrikant’.
Inspiratie nodig voor een eindejaarsgeschenk, voor u of uw knuffelcontact? Neem een abonnement op Lava, of geef een cadeau!
We willen ons coronabeleid wetenschappelijk en waardenvrij. Maar de productie en toepassing van wetenschap zijn politieke kwesties.
Latijn wordt doorgaans gezien als een “elitair” of “burgerlijk” schoolvak waartegen links zich moet verzetten. Uit de geschiedenis blijkt nochtans dat de verhouding van de burgerij tot het Latijn vaak ambivalenter is dan op het eerste gezicht lijkt.
Op 4 september 1970 wint Salvador Allende, de kandidaat van de Unidad Popular, de presidentsverkiezingen. Afgezien van zijn gewelddadig einde, zou zijn project als referentie kunnen dienen voor toekomstige pogingen om solidaire samenlevingen op te bouwen.
Samenlevingen deinen mee op de golven van hun eigen productieritme. Dat van Vlaanderen en Wallonië zijn losgekomen van elkaar. Een eigenzinnige lezing van België, aan de hand van Henri Lefebvre.
Hoe het neoliberale marktsysteem de kosten van zijn almacht afwentelt op de sociale solidariteit.
Covid-19 was verre van een toevallig accidentje of te wijten aan “achterlijke” gewoontes. Integendeel, de uitbraak van het virus was het gevolg van de neoliberale schending van de planeet en de samenleving. Om een herhaling te voorkomen, moet het systeem op de schop.
Rechts had tot nu toe het grootste succes in de strijd tegen globalisering, maar het kan de tegenstrijdigheden ervan niet oplossen. Links moet het op klassenbasis aanpakken en niet teveel verwachten van een zogenaamd ‘zachtere globalisering’.
Hans Christian Andersen revisited. Vandaag is het onmenselijke karakter van het kapitalisme en zijn meest obscene versie, het neoliberalisme, door het coronavirus in zijn blootje gezet.
Het arrest van het Hof van Cassatie in de zaak tegen Bruno Verlaeckt, de voorzitter van het Antwerpse ABVV, is kenmerkend voor hoe (in)tolerant de rechtspraak is voor systeemkritiek.
Terwijl COVID-19 wereldwijd toeslaat en land na land in zijn greep krijgt, zien we dat de gezondheidszorg en de productie van essentiële goederen gesocialiseerd worden. Dat is een duidelijke afwijking van de kapitalistische regels.
Elf Vlaamse media en denktanks lanceren in volle lockdown een oproep om samen, grondig en toekomstgericht na te denken over de manier waarop dit complexe land, deze struikelende Europese Unie en deze verdeelde wereld beter kunnen worden na corona.
Onze economie hing al in de touwen toen ze er deze onvoorziene uppercut bovenop kreeg. We moeten uit deze coronacrisis conclusies trekken en ons systeem drastisch omgooien. Dat is cruciaal voor onze gezondheid, voor onze sociale toekomst, en voor het klimaat.
Met een recessie om de hoek reageren regeringen met staatsinterventies verregaander dan die van tijdens de crisis van 2008. Maar moet er geen plan komen om de bedrijfsactiviteiten te sturen om ons te wapenen tegen toekomstige rampen?
Dit systeem kan niet overleven, maar wij wel. Zoals de klimaatjournalist David Roberts schrijft: “Deze crisis draait uit op een tragedie, maar het zou nog een veel grotere tragedie zijn als we er niets uit leren.”
Het coronavirus verspreidt zich als een lopend vuurtje. Evolutionair bioloog Rob Wallace vertelt over de gevaren van Covid-19, de verantwoordelijkheid van de agro-business en over duurzame remedies tegen besmettelijke ziektes.
Vermijd de cadeaustress, mijd de shoppingcentra en geef een geschenk een heel jaar lang: een abonnement op Lava aan 30 euro in plaats van 45 euro.
Politiek organiseren is zwaar werk, maar politieke vorming hoeft dat niet te zijn. Maak kennis met Lava’s eerste boek: Kapitalisme voor beginners.
De strijd tegen armoede is vaak slechts armoedemanagement: zorggerichte pogingen om de armen niet te laten lijden onder hun armoede. Structurele armoedebestrijding moet ingrijpen op de productie van armoede.
Ook honderd jaar na haar dood kan Rosa Luxemburg ons nog iets vertellen over hoe onze maatschappij in elkaar zit en hoe we die kunnen veranderen.
Aleksandar Matković is een Servisch filosoof en activist. Servisch journalist en onafhankelijk onderzoeker Petar Protić interviewde Matković over de politieke situatie en de recente socio-economische hervormingen in voormalig Joegoslavië.
We vieren deze maand de 70ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Wat is het belang van de tekst vandaag? En is het kapitalisme verenigbaar met de volledige realisatie ervan?
In 2016 kwam in de Filipijnen president Rodrigo Duterte aan de macht. Wim De Ceukelaire beschrijft voor Lava de complexe verhoudingen tussen de Filipijnse linkerzijde en de nieuwe president.
De roofbouw op onze planeet heeft een nieuw tijdperk betreden: het hyper-extractivisme. In de eeuwige strijd om de winsten schakelen de grootste multinationals een versnelling hoger. Wat dat betekent voor de mens en natuur is voor de happy few bijzaak.
Samir Amin verliet ons op 12 augustus 2018. Lava publiceert zijn indrukwekkend panorama van de ontwikkelingslanden uit het Zuiden en hun uitdagingen in de hedendaagse mondialisering opnieuw.
Een groot marxist heeft ons verlaten. Lava herpubliceert een interview van Samir Amin over de kapitalistische crisis. Het interview is vijf jaar oud, de inhoud is, zoals steeds bij Amin, zijn tijd ver vooruit.
Zonder analyse van en coherente strategie tegen het neoracisme, de rechtse identitaire stroming en het neokolonialisme, kan authentiek links in Europa niet groeien.
Maurice Lemoine analyseert de recente ontwikkelingen in Venezuela. Hij beschrijft de nationale en internationale pogingen tot destabilisering, en de reacties van bevolking en oppositie.
Terwijl het rechts-populisme de Europese gemoederen blijft beroeren, tracht ook links zijn populisme te boetseren. Anton Jäger raadt een bezoekje aan het Amerikaanse, minder op identiteit georiënteerde populisme, aan.
De hoge verkiezingscijfers van Europa’s extreemrechts maakt van hen nog geen populaire partijen. Integendeel, het zijn de thuisblijvers die – met stip – de grootste arbeiderspartij vormen.
In het weekeinde van 17 maart overleed de filosoof Moishe Postone, de “geheime keizer van het marxisme”. Als filosoof hield hij zich bezig met de dominantie van de tijd op ons leven.
Zorgen Duitse arbeiders van vakbond Ver.di door hun strijd voor een eerlijk contract bij Amazon wereldwijd voor een omwenteling in de dienstensector?
Op 6 juni overleed de Belgische socioloog en bevrijdingstheoloog François Houtart. Deze “niet-dogmatisch marxist” was een scherp criticus van het imperialisme en speelde een belangrijke rol in de andersglobalistische beweging.
Europa kampt niet alleen met een economische maar ook met een politieke en democratische crisis. Zo wordt militarisering de enigste integrerende factor tegen de centrifugale tendensen in de Europese Unie.
Op 12 mei 2017 ontviel ons André Mommen. Hij was hoofdredacteur van het Vlaams Marxistisch Tijdschrift dat eind dit jaar verdwijnt. Hiermee wordt een tijdperk afgesloten voor het linkse denken in Vlaanderen.
Zich ergeren aan de tweets van Francken is als het gedrum op de bus of kwaad zijn bij het luisteren naar de radio. Sartre toont dat de ergernis niet verdwijnt met clicks en verontwaardiging op sociale media.
Silvia Federici suggereert in Caliban and the witch om de commons te herontdekken. Vrouwen zijn voor haar de finale hefboom om het kapitalisme in de vuilbak van de geschiedenis te kieperen.
In haar boek Die Vier-in-einem-Perspektive beschouwt Frigga Haug de genderrelaties als productieverhoudingen, als een ‘knoop van overheersing’ die kan worden worden ontward door een andere tijdpolitiek.
Terugblik met Zoe Konstantopoulou, voormalig voorzitster van het Grieks parlement, op de Griekse crisis. “We moeten er geen doekjes om winden: Syriza pleegde verraad.”
Het populisme lijkt voor velen een politieke catastrofe maar studie van de historische wortels van het populisme schetst een veel gevarieerder en meerduidig beeld.
“Het gaat goed met de wereld.” zegt Hans Bevers, hoofdeconoom bij de bank Degroof Petercam. Is dat wel zo? Enkele kritische reflecties bij het armoededebat.
Rechtse verkiezingsoverwinningen, staatsgrepen en massale protesten. De “roze vloed” in Latijns-Amerika lijkt weg te ebben. “Kletspraat”, vindt de Braziliaans socioloog Emir Sader.
Onze online artikels zijn vrij beschikbaar. Geleidelijk aan geven we ook de artikels uit de printeditie op de website vrij. Lava vloeit verder met jullie giften.
