Over twee weken vinden de Duitse Bondsdagverkiezingen plaats. Met de vier neoliberale NAVO-partijen die in staat zijn coalities met elkaar te vormen en de neoliberale extreemrechtse AfD als reserve, is het politieke systeem van heerschappij van de monopoliebourgeoisie in de Bondsrepubliek ondanks de economische crises relatief stabiel.

Sociaal werk bevindt zich tussen staat en maatschappelijk kwetsbare burgers. In tijden van crisis en transitie, zoals vandaag, moet het het haar middenpositie scherper bepalen en invullen. Dat daagt uit tot politieke positionering, want noch de overheid, noch de samenleving is een vast bepaald of neutraal terrein.

Er is geen samenvatting, omdat dit een beschermd bericht is.

Van 11 tot 12 september 2021 vindt ManiFiesta plaats in de Wellington Renbaan te Oostende. Sinds ons ontstaan is Lava er elk jaar van de partij. Ook dit jaar zijn wij aanwezig op het feest van de solidariteit met een panelgesprek, onze eigen stand op het boekenforum en een gedeelde stand met de Marxistische Universiteit.

Reeds vóór de pandemie stond men sceptisch tegenover de staat, de media en de politiek. Nu neemt deze afwijzing toe en consolideert zij zich door de anticoronaprotesten. Hoe ziet links zijn rol in deze gezagscrisis?

Antivaxers en coronasceptici pleiten voor een Neurenbergtribunaal 2.0 dat het pandemiebeleid moet veroordelen als een misdaad tegen de menselijkheid. Een schoolvoorbeeld van juridisch nepnieuws dat en passant de misdaden van het nazisme banaliseert.

Camilla Ravera leidde de Communistische Partij van Italië in de eerste jaren onder fascistische tirannie. Toen groeide een generatie vrouwen tot politieke leiders uit door hun eigen bevrijding te koppelen aan die van de hele werkende klasse.

Precies 100 geleden werd artikel 310 in het strafwetboek afgeschaft, en dus ook het verbod op het stakingsrecht. De strijd die de voorbije 150 jaar is gevoerd, is essentieel om te begrijpen hoe het vandaag gesteld is met het recht om collectief het werk neer te leggen.

Het leven en werk van Samir Amin zijn een belangrijke erfenis. In dit eerbetoon sta ik kort stil bij enkele van de essentiële kenmerken van Amins analyse van het imperialisme om na te gaan hoe die ons instrumenten aanreiken om het verschijnsel vandaag te begrijpen.

Van Wenen tot Chili en Madrid tot Brussel toont het succes van sociale huisvesting voor de arbeidersklasse en de middenklasse dat mooie woningen kunnen samengaan met stedelijke huisvesting voor iedereen.

Complotdenken en pseudowetenschap zijn niet alleen in strijd met journalistieke principes. Vanuit de opzet van #BeterNaCorona stuit het vooral tegen de borst dat het veralgemeende scepticisme essentiële politieke en maatschappelijke vragen naar de achtergrond verwijst.

Heel de wereldeconomie, China uitgezonderd, verkeert in crisis. In respons op de snelle groei van de Chinese economie stuurt de VS aan op een nieuwe Koude Oorlog.

Netflix’ The Queen’s Gambit toont een Koude Oorlogswereld ver van de gebruikelijke Hollywood-verhaaltjes. De schurken zijn voor onze heldin niet haar Sovjet-schaakrivalen, maar de klassentirannie van de Amerikaanse voorstad.

De zogenaamde sociale vrede is zelf niet zonder conflict, en de bewakers ervan niet zonder eigen belangen. Voor een emancipatorische lezing van het collectief arbeidsrecht.

Academische kennis was voor Jan nooit louter academische kennis: hij gebruikte het om de emancipatorische strijd te ondersteunen. Zijn engagement heeft duizenden activisten geïnspireerd. In memoriam.

Nu Trump verslagen lijkt, verklaren sommigen het rechts populisme dood. Maar de structurele factoren die verantwoordelijk zijn voor de opkomst ervan blijven onveranderd, en alleen de linkse beweging kan voor verandering zorgen.

We moeten ernaar streven dat op een dag de vermelding “McKinsey’s” op een cv net zo diskwalificerend werkt als die van een wapenfabrikant of een tabaksbedrijf.

Inspiratie nodig voor een eindejaarsgeschenk, voor u of uw knuffelcontact? Neem een abonnement op Lava, of geef een cadeau!

We willen ons coronabeleid wetenschappelijk en waardenvrij. Maar de productie en toepassing van wetenschap zijn politieke kwesties.

Latijn wordt doorgaans gezien als een “elitair” of “burgerlijk” schoolvak waartegen links zich moet verzetten. Uit de geschiedenis blijkt nochtans dat de verhouding van de burgerij tot het Latijn vaak ambivalenter is dan op het eerste gezicht lijkt.

Op 4 september 1970 wint Salvador Allende, de kandidaat van de Unidad Popular, de presidentsverkiezingen. Afgezien van zijn gewelddadig einde, zou zijn project als referentie kunnen dienen voor toekomstige pogingen om solidaire samenlevingen op te bouwen.

Samenlevingen deinen mee op de golven van hun eigen productieritme. Dat van Vlaanderen en Wallonië zijn losgekomen van elkaar. Een eigenzinnige lezing van België, aan de hand van Henri Lefebvre.

Hoe het neoliberale marktsysteem de kosten van zijn almacht afwentelt op de sociale solidariteit.

Covid-19 was verre van een toevallig accidentje of te wijten aan “achterlijke” gewoontes. Integendeel, de uitbraak van het virus was het gevolg van de neoliberale schending van de planeet en de samenleving. Om een herhaling te voorkomen, moet het systeem op de schop.

De Verenigde Staten kijken aan tegen een medische Katrina. Door steeds te besparen op medische voorbereiding heeft het nu niet de nodige middelen, mensen en bedden om deze crisis te bestrijden.

Rechts had tot nu toe het grootste succes in de strijd tegen globalisering, maar het kan de tegenstrijdigheden ervan niet oplossen. Links moet het op klassenbasis aanpakken en niet teveel verwachten van een zogenaamd ‘zachtere globalisering’.

Hans Christian Andersen revisited. Vandaag is het onmenselijke karakter van het kapitalisme en zijn meest obscene versie, het neoliberalisme, door het coronavirus in zijn blootje gezet.

Het arrest van het Hof van Cassatie in de zaak tegen Bruno Verlaeckt, de voorzitter van het Antwerpse ABVV, is kenmerkend voor hoe (in)tolerant de rechtspraak is voor systeemkritiek.

Terwijl COVID-19 wereldwijd toeslaat en land na land in zijn greep krijgt, zien we dat de gezondheidszorg en de productie van essentiële goederen gesocialiseerd worden. Dat is een duidelijke afwijking van de kapitalistische regels.

Elf Vlaamse media en denktanks lanceren in volle lockdown een oproep om samen, grondig en toekomstgericht na te denken over de manier waarop dit complexe land, deze struikelende Europese Unie en deze verdeelde wereld beter kunnen worden na corona.

Onze economie hing al in de touwen toen ze er deze onvoorziene uppercut bovenop kreeg. We moeten uit deze coronacrisis conclusies trekken en ons systeem drastisch omgooien. Dat is cruciaal voor onze gezondheid, voor onze sociale toekomst, en voor het klimaat.

Met een recessie om de hoek reageren regeringen met staatsinterventies verregaander dan die van tijdens de crisis van 2008. Maar moet er geen plan komen om de bedrijfsactiviteiten te sturen om ons te wapenen tegen toekomstige rampen?

Dit systeem kan niet overleven, maar wij wel. Zoals de klimaatjournalist David Roberts schrijft: “Deze crisis draait uit op een tragedie, maar het zou nog een veel grotere tragedie zijn als we er niets uit leren.”

Het coronavirus verspreidt zich als een lopend vuurtje. Evolutionair bioloog Rob Wallace vertelt over de gevaren van Covid-19, de verantwoordelijkheid van de agro-business en over duurzame remedies tegen besmettelijke ziektes.

Vermijd de cadeaustress, mijd de shoppingcentra en geef een geschenk een heel jaar lang: een abonnement op Lava aan 30 euro in plaats van 45 euro.

Politiek organiseren is zwaar werk, maar politieke vorming hoeft dat niet te zijn. Maak kennis met Lava’s eerste boek: Kapitalisme voor beginners.

De strijd tegen armoede is vaak slechts armoedemanagement: zorggerichte pogingen om de armen niet te laten lijden onder hun armoede. Structurele armoedebestrijding moet ingrijpen op de productie van armoede.

Ook honderd jaar na haar dood kan Rosa Luxemburg ons nog iets vertellen over hoe onze maatschappij in elkaar zit en hoe we die kunnen veranderen.

Aleksandar Matković is een Servisch filosoof en activist. Servisch journalist en onafhankelijk onderzoeker Petar Protić interviewde Matković over de politieke situatie en de recente socio-economische hervormingen in voormalig Joegoslavië.

We vieren deze maand de 70ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Wat is het belang van de tekst vandaag? En is het kapitalisme verenigbaar met de volledige realisatie ervan?

In 2016 kwam in de Filipijnen president Rodrigo Duterte aan de macht. Wim De Ceukelaire beschrijft voor Lava de complexe verhoudingen tussen de Filipijnse linkerzijde en de nieuwe president.

De roofbouw op onze planeet heeft een nieuw tijdperk betreden: het hyper-extractivisme. In de eeuwige strijd om de winsten schakelen de grootste multinationals een versnelling hoger. Wat dat betekent voor de mens en natuur is voor de happy few bijzaak.

Samir Amin verliet ons op 12 augustus 2018. Lava publiceert zijn indrukwekkend panorama van de ontwikkelingslanden uit het Zuiden en hun uitdagingen in de hedendaagse mondialisering opnieuw.

Een groot marxist heeft ons verlaten. Lava herpubliceert een interview van Samir Amin over de kapitalistische crisis. Het interview is vijf jaar oud, de inhoud is, zoals steeds bij Amin, zijn tijd ver vooruit.

Zonder analyse van en coherente strategie tegen het neoracisme, de rechtse identitaire stroming en het neokolonialisme, kan authentiek links in Europa niet groeien.

Maurice Lemoine analyseert de recente ontwikkelingen in Venezuela. Hij beschrijft de nationale en internationale pogingen tot destabilisering, en de reacties van bevolking en oppositie.

Terwijl het rechts-populisme de Europese gemoederen blijft beroeren, tracht ook links zijn populisme te boetseren. Anton Jäger raadt een bezoekje aan het Amerikaanse, minder op identiteit georiënteerde populisme, aan.

In 1968 noemde Raymond Aron de gebeurtenissen van de maand mei een “psychodrama”, wat wees op een neoconservatieve bocht in het Franse gedachtegoed.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, stemt minder dan 15 % van de arbeiders voor Front National. Het electoraat van de partij van Marine Le Pen is een kwetsbaar conglomeraat.

In het weekeinde van 17 maart overleed de filosoof Moishe Postone, de “geheime keizer van het marxisme”. Als filosoof hield hij zich bezig met de dominantie van de tijd op ons leven.

Zorgen Duitse arbeiders van vakbond Ver.di door hun strijd voor een eerlijk contract bij Amazon wereldwijd voor een omwenteling in de dienstensector?

Op 6 juni overleed de Belgische socioloog en bevrijdingstheoloog François Houtart. Deze “niet-dogmatisch marxist” was een scherp criticus van het imperialisme en speelde een belangrijke rol in de andersglobalistische beweging.

Europa kampt niet alleen met een economische maar ook met een politieke en democratische crisis. Zo wordt militarisering de enigste integrerende factor tegen de centrifugale tendensen in de Europese Unie.

Op 12 mei 2017 ontviel ons André Mommen. Hij was hoofdredacteur van het Vlaams Marxistisch Tijdschrift dat eind dit jaar verdwijnt. Hiermee wordt een tijdperk afgesloten voor het linkse denken in Vlaanderen.

Zich ergeren aan de tweets van Francken is als het gedrum op de bus of kwaad zijn bij het luisteren naar de radio. Sartre toont dat de ergernis niet verdwijnt met clicks en verontwaardiging op sociale media.

Silvia Federici suggereert in Caliban and the witch om de commons te herontdekken. Vrouwen zijn voor haar de finale hefboom om het kapitalisme in de vuilbak van de geschiedenis te kieperen.

In haar boek Die Vier-in-einem-Perspektive beschouwt Frigga Haug de genderrelaties als productieverhoudingen, als een ‘knoop van overheersing’ die kan worden worden ontward door een andere tijdpolitiek.

Terugblik met Zoe Konstantopoulou, voormalig voorzitster van het Grieks parlement, op de Griekse crisis. “We moeten er geen doekjes om winden: Syriza pleegde verraad.”

Het populisme lijkt voor velen een politieke catastrofe maar studie van de historische wortels van het populisme schetst een veel gevarieerder en meerduidig beeld.

“Het gaat goed met de wereld.” zegt Hans Bevers, hoofdeconoom bij de bank Degroof Petercam. Is dat wel zo? Enkele kritische reflecties bij het armoededebat.

Rechtse verkiezingsoverwinningen, staatsgrepen en massale protesten. De “roze vloed” in Latijns-Amerika lijkt weg te ebben. “Kletspraat”, vindt de Braziliaans socioloog Emir Sader.