Artikel

BDS 101

Fiona Ben Chekroun

—12 april 2024

De internationale solidariteit met de Palestijnen groeit. Een groeiend aantal mensen wil dat er een einde komt aan de genocidale oorlog en het apartheidsregime van Israël en aan internationale medeplichtigheid waarop die steunen. Een blik op de boycot-, desinvesterings- en sanctiebeweging (BDS).

“Net als vele anderen hebben wij, Palestijnen, lief en geven we om anderen. We zijn bang en we tonen lef. We hebben hoop en soms wanhopen we. Maar bovenal streven we ernaar om in een eerlijkere wereld te leven, zonder een hiërarchie van lijden, zonder een hiërarchie van menselijke waarde, en waar de rechten en menselijke waardigheid van iedereen worden gekoesterd en verdedigd.” Omar Barghouti, medeoprichter van de BDS-beweging.

Sinds oktober 2023 heeft de Israëlische bezettingsmacht zonder onderscheid 1 hele wijken2 , scholen3, ziekenhuizen4, 5en moskeeën gebombardeerd6. Ze vermoordde journalisten7 en tienduizenden Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen in de bezette en belegerde Gazastrook. Ze bombardeerde de stad Rafah nadat ze de bevolking had opgeroepen om daar toevlucht te zoeken en haar had bedreigd met etnische zuivering, volledig in strijd met het bevel van het Internationaal Gerechtshof om een einde te maken aan alle daden van genocide. Sinds 10 oktober 2023 heeft Israël water, voedsel, brandstof en elektriciteit afgesloten8voor de 2,3 miljoen Palestijnen in de bezette en belegerde Gazastrook, waarbij het “honger als oorlogswapen” gebruikt, zoals aangetoond door Oxfam9 en Palestijnse mensenrechtenorganisaties.10

Fiona Ben Chekroun is een feministische antikoloniale militant en de Europese coördinator van de Boycot-, Desinvesterings- en Sanctiecampagne. Ze is afgestudeerd in politieke wetenschappen en internationale betrekkingen en heeft gewerkt voor de Belgische organisatie Viva Salud, die sociale bewegingen steunt in hun strijd voor het recht op gezondheid, ook in de bezette Palestijnse gebieden.

Hierop is er een groeiende en ongekende golf van solidariteit ontstaan, als antwoord op de wereldwijde oproep van de BDS-beweging – Boycot, Desinvestering en Sancties, die vanuit Palestina wordt geleid door het nationaal comité BDS (BNC).

Geboorte van de BDS-beweging

De geweldloze, antiracistische BDS-beweging werd in 2005 opgericht door een brede afspiegeling van het Palestijnse maatschappelijk middenveld om Israël zodanig onder druk te zetten dat het zich aan de internationale wetgeving zou gaan houden. Ze is geworteld in decennia van Palestijns volksverzet tegen de Britse en Israëlische bezetting. Dit geweldloze verzet heeft vele vormen aangenomen, van massale stakingen tot marsen geleid door Palestijnse vrouwen, diplomatieke inspanningen, het oprichten van universiteiten, literatuur en kunst.

Het werd ook geïnspireerd door andere antikoloniale gevechten, zoals de Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsbeweging, waarbij de boycotcampagnes van burgers de val van het apartheidsregime versnelden.

Sinds 10 oktober 2023 heeft Israël water, voedsel, brandstof en elektriciteit afgesloten voor de 2,3 miljoen Palestijnen in de bezette en belegerde Gazastrook.

Interessant is dat de Britse bank Barclays, die momenteel het mikpunt is van een boycotoproep11vanwege haar financiële banden met bedrijven die wapens en technologie leveren aan het Israëlische apartheidsregime, in de jaren 1970 en 1980 ook al het mikpunt was van een boycot- en desinvesteringscampagne12 van Britse studenten en gemeenteraden. In 1986 zag Barclays zich ertoe gedwongen haar Zuid-Afrikaanse dochteronderneming te verkopen13. Ook interessant is dat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) in 1970 onder internationale druk besloot om de uitnodigingen voor Zuid-Afrika14 in te trekken, waardoor dat land economisch en politiek werd geïsoleerd en het apartheidsregime verzwakt. Recent richtte Palestina15een soortgelijke oproep aan het IOC, waarin werd gevraagd om Israël te verbannen van alle sportcompetities, inclusief de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.

Het woord boycot herinnert ook aan de strijd voor burgerrechten in de VS en de bussenboycotcampagne in Montgomery16waarbij de activiste Rosa Parks werd gearresteerd omdat ze het bevel van de chauffeur om haar zitplaats af te staan aan witte passagiers, naast zich neer legde. Naast een grassroots-boycot leidde deze campagne ertoe dat het Hooggerechtshof de rassenscheiding op het openbaar vervoer in de VS als ongrondwettelijk bestempelde. Een belangrijk moment in de lange strijd voor burgerrechten in de VS, die werd gekenmerkt door vele andere acties, van sit-ins in restaurants tot massale marsen door het hele land.

Consumentenboycots zijn effectiever als ze deel uitmaken van een collectieve actie.

En natuurlijk zijn de Palestijnen als inheems volk altijd geïnspireerd geweest door de bevrijdingsstrijd in tal van koloniën, van India tot Zuid-Afrika, van Cuba tot Algerije en van Ierland tot Vietnam.

Solidariteit in de praktijk: een einde maken aan medeplichtigheid

De analyse is duidelijk: Israël kan zijn onderdrukkingsregime over het Palestijnse volk alleen maar in stand houden en verantwoording voor zijn genocide op 2,3 miljoen Palestijnen in de belegerde en bezette Gazastrook blijven ontlopen dankzij de internationale medeplichtigheid van staten, bedrijven en instellingen.

Om een einde te maken aan deze medeplichtigheid roept het Palestijnse BDS National Committee17 op tot:

1.Academische, culturele, sport- en consumentenboycotcampagnes tegen bedrijven en instellingen die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen tegen de Palestijnen.

2.Desinvesteringscampagnes die banken, gemeenteraden, kerken, vakbonden, pensioenfondsen en universiteiten oproepen om niet langer te investeren in de staat Israël en alle Israëlische of internationale bedrijven en banken die het Israëlische apartheidsregime instandhouden. De BDS-beweging baseert zich op de volgende gezaghebbende bronnen:

  • De lijst die is opgesteld door het American Friends Service Committee (AFSC)18van bedrijven die wapens en ander militair materieel aan Israël hebben geleverd dat wordt gebruikt bij de genocide in Gaza.
  • De AFSC Investigate-database19van bedrijven die het systeem van bezetting van Palestijns gebied instandhouden.
  • De VN-database van bedrijven die betrokken zijn bij Israëls illegale nederzettingen.
  • De WhoProfits-database20 van Israëlische en internationale bedrijven die profiteren van de Israëlische bezetting.
  • Rapporten van de Don’t Buy Into Occupation-coalitie21 die een lijst opstellen van bedrijven die betrokken zijn bij de illegale Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden waarin Europese financiële instellingen hebben geïnvesteerd

3.Gewettigde en gerichte sanctiecampagnes door regeringen die hun wettelijke verplichtingen moeten nakomen om een einde te maken aan het apartheidsregime en niet te helpen of bij te dragen aan de voortzetting ervan. Vooral door op te roepen tot een volledig militair embargo in beide richtingen.

Wereldwijd zal men blijven oproepen tot BDS-acties totdat de onvervreemdbare rechten van het Palestijnse volk worden gerespecteerd:

1.De illegale apartheidsmuur moet worden ontmanteld en er moet een einde komen aan Israëls bezetting van alle Arabische grondgebied. Het internationaal recht erkent de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, Gaza en de Syrische Golanhoogten als bezet door Israël. Als onderdeel van de militaire bezetting steelt Israël land en dwingt het Palestijnen in getto’s te leven, omringd door controleposten, nederzettingen, wachttorens en een illegale apartheidsmuur. Sinds 2004 heeft Israël Gaza op middeleeuwse wijze belegerd en veranderd in de grootste openluchtgevangenis ter wereld. Israël voert ook regelmatig grootschalige aanvallen uit op Gaza, die alom worden veroordeeld als oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. In januari 2024 oordeelde het Internationaal Gerechtshof dat het aannemelijk is dat Israël sinds oktober 2023 genocide pleegt op de Palestijnen in Gaza.

2.Een einde maken aan het geïnstitutionaliseerde en wettelijke systeem van rassendominantie, dat overeenkomt met de VN-definitie van apartheid, zoals het Palestijnse maatschappelijk middenveld al tientallen jaren eist en zoals Amnesty International, Human Rights Watch en B’Tselem, de belangrijkste Israëlische mensenrechtenorganisatie, onlangs hebben erkend.

3.Eerbiediging van het recht van Palestijnse vluchtelingen om terug te keren naar hun land, huizen en bezittingen, zoals vastgelegd in VN-resolutie 194.

Sinds zijn oprichting in 1948 door de gewelddadige etnische zuivering van meer dan de helft van de inheemse bevolking van Palestina – wat de Palestijnen de Nakba noemen – heeft Israël er alles aan gedaan om zoveel mogelijk land in handen te krijgen en zoveel mogelijk Palestijnen te verdrijven.

Het woord boycot herinnert ook aan de strijd voor burgerrechten in de VS en de bussenboycotcampagne in Montgomery.

Als gevolg van deze systematische gedwongen ontheemding zijn er nu meer dan 7,25 miljoen Palestijnse vluchtelingen. Met andere woorden, de meerderheid van de Palestijnen zijn vluchtelingen wie het recht wordt ontzegd om terug te keren naar hun land, alleen omdat ze niet Joods zijn.

Een beweging van collectieve kracht

Veel gewetensbezwaarden organiseren al persoonlijke boycots van merken die de Israëlische apartheid steunen. Toch zijn consumentenboycots effectiever als ze deel uitmaken van een collectieve actie, vooral omdat BDS niet beperkt blijft tot consumentenboycots. Boycots die uitgaan van onze persoonlijke investeringen en aankopen zijn een symbolisch gebaar, maar hebben maar weinig impact. Daarom is het belangrijk om te werken binnen een organisatie, een vakbond of een coalitie om effectieve en strategische campagnes te organiseren en macht op te bouwen op mondiaal niveau ter ondersteuning van de strijd van het Palestijnse volk voor vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid.

Wanneer er op sociale media lange lijsten circuleren van bedrijven die geboycot moeten worden, is het belangrijk om in gedachten te houden dat het doel niet is om zoveel mogelijk bedrijven te boycotten. Maar heel weinig mensen zijn immers in staat om zo’n wijdverspreide boycot over een lange periode te ondersteunen.

Het doel is om strategisch een paar doelwitten te selecteren en genoeg collectieve druk uit te oefenen om een campagne te winnen, namelijk bereiken dat een specifiek bedrijf geen zaken meer doet met Israël, dat een specifieke instelling desinvesteert van medeplichtige Israëlische of internationale bedrijven, of dat een specifieke stad haar banden met de Israëlische regering verbreekt of een op mensenrechten gebaseerd aankoop- en investeringsbeleid aanneemt.

De BDS-beweging stelt regelmatig haar doelwitten bij, die begin 2024 in vier afdelingen werden opgesplitst:

1.De doelwitten van de consumentenboycot:

Hewlett Packard Inc (HP Inc)

HP Inc (VS) levert22 diensten aan de kantoren van leiders van de genocide: de Israëlische premier Netanyahu en minister van Financiën Smotrich. HPE, dat deel uitmaakt van hetzelfde merk, levert23technologie aan de Israëlische bevolkings- en immigratiedienst, een pijler van het apartheidsregime.

Chevron (inclusief de merken Caltex en Texaco)

De Amerikaanse multinational Chevron, gespecialiseerd in fossiele brandstoffen, is het belangrijkste bedrijf dat het gas24wint dat door het Israëlische regime wordt opgeëist in het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Chevron genereert miljarden aan inkomsten, spekt de oorlogskas en het apartheidssysteem van Israël, verergert de klimaatcrisis25en de belegering van Gaza, en is medeplichtig aan het ontnemen van het recht van het Palestijnse volk op soevereiniteit over hun natuurlijke hulpbronnen. Chevron heeft wereldwijd duizenden tankstations onder de merknamen Chevron, Caltex en Texaco.

 In december 2023 kondigde PUMA in de media aan dat het zijn contract met de IFA niet zal verlengen wanneer het afloopt in december 2024.

Siemens

Siemens (Duitsland) is de hoofdaannemer26 voor de EuroAsia Interconnector, een onderzeese elektriciteitskabel tussen Israël en de Europese Unie om Israëls illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden met Europa te verbinden. Elektrische apparaten van het merk Siemens worden over de hele wereld verkocht.

PUMA

Sinds 2018 roepen we op tot een boycot van PUMA (Duitsland) vanwege zijn sponsoring27van de Israëlische voetbalbond (IFA), die teams bestuurt in de illegale Israëlische nederzettingen op bezet Palestijns land. In december 2023 kondigde PUMA in de media aan dat het zijn contract met de IFA niet zal verlengen wanneer het afloopt in december 2024, een belangrijke overwinning voor BDS. Tot die tijd blijft het bedrijf echter medeplichtig. De BDS-beweging zal doorgaan met #BoycottPUMA totdat het eindelijk een einde maakt aan zijn medeplichtigheid aan apartheid.

Carrefour

Carrefour (Frankrijk) maakt de genocide mogelijk. Carrefour-Israël steunt de Israëlische soldaten die deelnemen aan de genocide op Palestijnen in Gaza door ze persoonlijke pakketten aan te bieden. In 2022 ging het bedrijf een partnerschap28 aan met het Israëlische Electra Consumer Products en zijn dochteronderneming Yenot Bitan, die beide betrokken zijn bij ernstige rechtenschendingen tegen het Palestijnse volk.

AXA

Verzekeringsgigant AXA (Frankrijk) investeert29 in Israëlische banken die oorlogsmisdaden en de diefstal van Palestijns land en natuurlijke hulpbronnen financieren. Toen Rusland Oekraïne binnenviel, nam AXA gerichte maatregelen tegen eerstgenoemde. Maar AXA heeft geen actie ondernomen tegen Israël, een 75 jaar oud regime van kolonisatie en apartheid, ondanks de huidige genocidale oorlog tegen Gaza.

Barclays

Barclays Bank (UK) heeft30voor 1,16 miljard euro aan aandelen in negen bedrijven waarvan de wapens, onderdelen en militaire technologie zijn gebruikt in het gewapende geweld van Israël tegen de Palestijnen, en voorziet hen van 3,5 miljard euro aan leningen en garanties.

SodaStream

SodaStream is een Israëlisch bedrijf dat medeplichtig is aan het Israëlische beleid om inheemse Palestijnse bedoeïen in de Naqab (Negev) te verdrijven. Het heeft bovendien een lange geschiedenis van rassendiscriminatie tegen Palestijnse werknemers.

Verzekeringsgigant AXA (Frankrijk) investeert in Israëlische banken die oorlogsmisdaden en de diefstal van Palestijns land en natuurlijke hulpbronnen financieren.

Ahava

Ahava is een Israëlisch cosmeticabedrijf waarvan de productielocatie, het bezoekerscentrum en de hoofdwinkel zich in een illegale Israëlische nederzetting in de bezette Palestijnse gebieden bevinden.

RE/MAX

RE/MAX (Verenigde Staten) verkoopt onroerend goed in illegale Israëlische nederzettingen die zijn gebouwd op gestolen Palestijns land, waarmee het Israël in staat stelt de bezette Westelijke Jordaanoever te koloniseren.

Israëlische producten in de supermarkt

Boycot Israëlische producten31 in je supermarkt en eis dat ze uit de rekken worden verwijderd. Naast het feit dat ze deel uitmaken van een handel die Israëls apartheidseconomie voedt, omvatten Israëlische vruchten, groenten en wijnen die misleidend worden geëtiketteerd als “producten uit Israël” vaak producten uit illegale nederzettingen op gestolen Palestijns land. Israëlische bedrijven maken geen onderscheid tussen de twee en dat zouden consumenten ook niet moeten doen.

2.Doelwitten desinvestering en uitsluiting:

Hoewel de BDS-beweging oproept tot desinvestering en uitsluiting van aankoop bij en investering in alle bedrijven die zijn opgenomen in de vier bovengenoemde gezaghebbende databases, richten wij ons op de volgende doelen:

Elbit Systems

Elbit Systems32 is het grootste apartheidswapenbedrijf van Israël. Het “test” zijn wapens op Palestijnen, vooral in het kader van de huidige genocidale oorlog van Israël in Gaza. Elbit bouwt niet alleen dodelijke drones, maar produceert ook bewakingstechnologie voor Israëls apartheidsmuur, controleposten en de omheining van Gaza, waardoor apartheid mogelijk wordt. De Verenigde Staten en de Europese Unie gebruiken de technologie van Elbit om hun grenzen te militariseren en de rechten van vluchtelingen en inheemse volkeren te schenden.

Intel

Intel kondigde aan33dat het 25 miljard dollar zou investeren in de Israëlische apartheid terwijl de genocide in Gaza voortduurt, waarmee het aangeeft de apartheid te steunen. Het eerste ontwikkelingscentrum van het bedrijf buiten de Verenigde Staten werd in 1974 geopend in Haifa. Intel heeft decennialang geïnvesteerd in de Israëlische apartheid. De ‘Qiryat Gat’-fabriek is gebouwd op Palestijns land binnen de grenzen van het Palestijnse dorp Iraq al Manshiya, dat etnisch gezuiverd en met de grond gelijkgemaakt werd en vervolgens vervangen werd door de Israëlische nederzetting Qiryat Gat.

HD Hyundai/Volvo/CAT/JCB

Machines van HD Hyundai (Zuid-Korea), Volvo (Zweden/China), CAT (Verenigde Staten) en JCB (Verenigd Koninkrijk) worden door Israël gebruikt om Palestijnen etnisch te zuiveren en met geweld te verdrijven door hun huizen, boerderijen en bedrijven te vernietigen. En ze worden gebruikt om illegale nederzettingen te bouwen op gestolen land, een oorlogsmisdaad volgens internationaal recht.

CAF

Het Baskische transportbedrijf CAF bouwt en onderhoudt de Jerusalem Light Rail (JLR), een tramlijn die de illegale Israëlische nederzettingen in Jeruzalem bedient. CAF profiteert34 van de oorlogsmisdaden die Israël begaat op gestolen Palestijns land.

Chevron en Noble Energy, eigendom van Chevron

De Amerikaanse multinational Chevron, gespecialiseerd in fossiele brandstoffen, is het belangrijkste internationale bedrijf dat het gas35wint dat door de Israëlische apartheid wordt opgeëist in het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Chevron en Noble Energy, dat eigendom is van Chevron, genereren miljarden dollars aan inkomsten en ondersteunen de oorlogskas van Israël en het apartheidssysteem, terwijl ze de klimaatcrisis verergeren.

Hikvision

Amnesty International heeft informatie verzameld36 over bewakingscamera’s met hoge resolutie, gemaakt door Hikvision (China), die geïnstalleerd zijn in woonwijken en gemonteerd op Israëlische militaire infrastructuur om Palestijnen in de gaten te houden. Volgens de marketing van Hikvision kunnen sommige modellen worden aangesloten op externe gezichtsherkenningssoftware.

Natuurlijk zijn de Palestijnen als inheems volk altijd geïnspireerd geweest door de bevrijdingsstrijd in tal van koloniën, van India tot Zuid-Afrika, van Cuba tot Algerije en van Ierland tot Vietnam.

TKH Security

Amnesty International heeft camera’s geïdentificeerd die zijn gemaakt door TKH Security (Nederland) en die door Israël worden gebruikt om Palestijnen te bespieden. TKH voorziet de Israëlische politie van bewakingstechnologieën die worden gebruikt om de apartheid te versterken.

3.Drukdoelwitten:

De BDS-beweging roept op om druk uit te oefenen op de volgende bedrijven en ze te boycotten als er redelijke alternatieven bestaan.

Google en Amazon (Verenigde Staten)

In mei 2021, terwijl het Israëlische leger huizen37, klinieken38en scholen in Gaza bombardeerde en dreigde39 Palestijnse families uit hun huizen in bezet Jeruzalem te zetten, ondertekenden Amazon Web Services en Google Cloud een contract van 1,22 miljard dollar om een cloud te leveren aan de Israëlische overheid en het leger. Door de Israëlische apartheid te steunen met cruciale technologieën, zijn Amazon en Google direct betrokken bij het hele systeem van onderdrukking, inclusief de voortdurende genocide in Gaza.40.

Airbnb/Booking/Expedia

Airbnb (Verenigde Staten), Booking.com (Nederland) en Expedia (Verenigde Staten) bieden allemaal huurwoningen aan in illegale Israëlische nederzettingen die gebouwd zijn op gestolen Palestijns land.

Disney

Marvel Studios (Verenigde Staten), eigendom van Disney, promoot een “superheld” die de Israëlische apartheid personifieert in de komende Captain America-film. De twee bedrijven zijn daarom medeplichtig aan “anti-Palestijns racisme, Israëlische propaganda en de verheerlijking van koloniaal geweld tegen inheemse volkeren”, zoals Palestijnse culturele organisaties hebben verklaard.

Teva Pharmaceutical Industries

Teva is een Israëlisch farmaceutisch bedrijf en ‘s werelds grootste fabrikant van generieke geneesmiddelen. Teva profiteert van de illegale bezetting van Palestijns land door Israël, waardoor het bedrijf de Palestijnse markt kan uitbuiten.

4.De doelwitten van de organische grassroots-boycot:

McDonald’s (Verenigde Staten), Burger King (Verenigde Staten), Papa John’s (Verenigde Staten), Pizza Hut (Verenigde Staten), WIX (Israël) enz. zijn nu in sommige landen het doelwit van organische grassroots-boycotcampagnes, die niet zijn geïnitieerd door de BDS-beweging. BDS steunt deze boycotcampagnes omdat deze bedrijven, of hun vestigingen of franchises in Israël, openlijk apartheid-Israël hebben gesteund en/of genereuze donaties in natura hebben gedaan aan het Israëlische leger in de context van de huidige genocide. Als deze grassroots-campagnes nog niet actief zijn in jouw regio, stellen we voor dat je je energie richt op onze strategische campagnes hierboven.

Onlangs spande een McDonald’s-franchisenemer in Maleisië een SLAPP (rechtszaak om publieke inspraak te voorkomen) aan tegen solidariteitsactivisten, met als aanklacht laster. In plaats van de Israëlische franchisenemer ter verantwoording te roepen voor zijn steun aan genocide, zijn we nu getuige van intimidatie van militanten door bedrijven. Om deze twee redenen roept de BDS-beweging op om de boycot van McDonald’s op te voeren41 totdat het moederbedrijf actie onderneemt en een einde maakt aan de medeplichtigheid van het merk.

In het geval van McDonald’s heeft het bedrijf toegegeven financiële verliezen te hebben geleden als gevolg van de boycotcampagne.

Laten we niet vergeten dat alle Israëlische banken en vrijwel alle Israëlische bedrijven op de een of andere manier medeplichtig zijn aan het Israëlische systeem van bezetting en apartheid, en dat honderden internationale bedrijven en banken ook diepgaand betrokken zijn. In België is dit het geval voor BNP Paribas en Belfius. We richten onze boycots op een klein aantal bedrijven en producten voor een maximale impact, maar wie hiertoe in staat is kan een moreel standpunt innemen en een gewetensboycot toepassen.

Wat is de impact van BDS?

De impact ervan is veelvoudig maar helemaal niet kwantificeerbaar. In de afgelopen 18 jaar heeft de BDS-beweging wereldwijde steun gekregen van vakbonden, studenten- en academische coalities, kunstenaars, klimaatgroepen, netwerken voor inheemse rechtvaardigheid, LGBTQI+-militanten en vele anderen. Het gaat hier om tientallen miljoenen mensen.

In de afgelopen weken en maanden zijn we getuige geweest van een substantiële verschuiving in de publieke opinie, wereldwijd en ook in de Verenigde Staten, ondanks de ontmenselijkende en diep racistische propaganda die wordt verspreid door apartheid-Israël, zijn lobbygroepen en zijn anti-Palestijnse aanhangers. Miljoenen mensen gingen wereldwijd de straat op om de Palestijnen te steunen en te protesteren tegen de genocidale oorlog die Israël voert tegen de 2,3 miljoen Palestijnen in de bezette en belegerde Gazastrook. Dit toont eveneens dat de verandering bezig is.

Oproepen tot een boycot van bedrijven die de voortdurende genocide in Gaza steunen, nemen wereldwijd toe. In de afgelopen weken zijn er effectieve en organische campagnes gestart tegen McDonald’s, Burger King, Pizza Hut en Domino’s Pizza omdat hun Israëlische franchises/vestigingen aanzienlijke donaties hebben gedaan aan het Israëlische leger, nog tijdens het offensief tegen Gaza. Hoewel deze campagnes niet door de BDS-beweging worden geleid, zijn ze vaak effectief om mensen bewust te maken van de kosten van de medeplichtigheid van bedrijven aan de misdaden van Israël tegen de Palestijnen. In het geval van McDonald’s heeft het bedrijf toegegeven 42 financiële verliezen te hebben geleden als gevolg van de boycotcampagne.

Begin februari annuleerde43 Itochu Aviation, een divisie van een van de grootste Japanse bedrijven, Itochu Corporation, het memorandum van overeenstemming dat het een jaar geleden had ondertekend met Elbit Systems. Deze beslissing volgde op de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof en de beslissing van de Japanse regering om de uitspraak van het Hof na te leven. Voor Itochu betekende dit dat de overeenkomst moest worden beëindigd om medeplichtigheid aan de genocide te voorkomen.

Het Noorse pensioenfonds, een van de grootste ter wereld, heeft aangekondigd44 dat het zich in november 2023 volledig zal hebben teruggetrokken uit Israëlische obligaties (die zo’n 500 miljoen dollar vertegenwoordigen), vanwege de onzekerheid op de markt. Op 9 februari verlaagde Moody’s de kredietwaardigheid van Israël voor het eerst in zijn geschiedenis. De vooruitzichten zijn ook veranderd in ‘negatief’, vanwege de groeiende schuld, het begrotingstekort en structurele economische problemen.

In de afgelopen 18 jaar was de belangrijkste impact voor de BDS-beweging de verandering in het discours over de Israëlische apartheid. Bovendien heeft de BDS-beweging door de jaren heen laten zien dat de macht van het volk, de macht van de basis, de belangrijkste factor is om een einde te maken aan de wereldwijde medeplichtigheid aan het onderdrukkende Israëlische regime en om een wereldwijde beleidsverandering teweeg te brengen.

BDS is erin geslaagd om grote multinationals zoals G4S, Veolia, Orange, Pillsbury en Ben and Jerry’s onder druk te zetten om niet langer medeplichtig te zijn aan de mensenrechtenschendingen door Israël. Het heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij het beïnvloeden van beslissingen van grote staatsfondsen en prominente Amerikaanse en Britse kerken om afstand te nemen van bedrijven die medeplichtig zijn aan deze schendingen en van Israëlische banken.

Een van de vele voorbeelden van de substantiële impact van de BDS-beweging en het effect ervan op de publieke opinie is het aantal internationale artiesten dat gehoor heeft gegeven aan de oproep om shows en evenementen in Israël te annuleren, na oproepen van Palestijnse en internationale artiesten en mensenrechtenverdedigers. Het gaat onder anderen om Lorde, Lana del Rey, Shakira, Natalie Portman, Elvis Costello, Pharrell Williams, The Killers, Gil Scott-Heron, Lauryn Hill, Gilberto Gil, Zakir Hussain, Faithless, Big Thief, Rodrigo y Gabriela, Marianah, U2, Bjork, Snoop Dogg, Cat Power, Vanessa Paradis, Gorillaz en nog veel meer.

Wat zijn de volgende stappen?

Over de hele wereld zijn mensen boos en geschokt over de straffeloosheid die Israël geniet bij het plegen van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide.

De recente beslissing van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) dat het aannemelijk is dat Israël genocide pleegt op de 2,3 miljoen Palestijnen in de bezette en belegerde Gazastrook, is een grote juridische nederlaag voor Israël.  Deze beslissing legt de juridische verantwoordelijkheid van alle staten bij het beëindigen van hun medeplichtigheid en het voorkomen van genocide.

In februari 2024 verblijven in Rafah 1,4 miljoen vluchtelingen in een gebied van 151 km2.

Hoewel het ICJ Israël heeft bevolen om alle daden van genocide te staken, inclusief het doden en verwonden van Palestijnen, gaat de Israëlische apartheid door met het afslachten van Palestijnse burgers, het vernietigen van infrastructuur, inclusief de laatste functionerende ziekenhuizen, en het verergeren van de groeiende hongersnood en de verspreiding van besmettelijke ziekten onder de Palestijnen in Gaza, dit alles in flagrante strijd met de bevelen van het Hof. Israël heeft onlangs gedreigd met een grondinvasie van de stad Rafah. Om een beeld te schetsen: in februari 2024 verblijven in Rafah 1,4 miljoen vluchtelingen in een gebied van 151 km2. Met andere woorden, de hele bevolking van Brussel en Luik, samengebracht in onmenselijke omstandigheden in de stad Bouillon (provincie Luxemburg).

Ondertussen straffen de bondgenoten van Israël – en dat zijn, weinig verrassend, alle westerse landen – collectief de hele Palestijnse vluchtelingengemeenschap door te snijden in de financiering van UNRWA, de VN-organisatie die verantwoordelijk is voor hulp en bijstand aan Palestijnse vluchtelingen. Hiermee voorkomen ze dat vitale hulp Gaza bereikt in een tijd van massale hongersnood als gevolg van de belegering door Israël. Dit is eveneens een vorm van westerse medeplichtigheid45 aan de voortdurende Israëlische genocide.

De Palestijnen weten maar al te goed dat het internationaal recht alleen niet zal leiden tot bevrijding en gerechtigheid. Alleen de druk van het volk kan de mechanismen van het internationaal recht dwingen om de Palestijnse strijd voor gerechtigheid te dienen. De algemene leiding van de BDS-beweging roept daarom op tot verhoogde druk door middel van wereldwijde massamobilisatie en vreedzame verstoring van het business-as-usual. Zo kunnen we staten, bedrijven en instellingen ter verantwoording roepen voor hun medeplichtigheid aan en het aanmoedigen van het Israëlische systeem van onderdrukking gedurende 75 jaar, dat vandaag culmineert in de genocide in Gaza.

De Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsbeweging organiseerde zich decennialang om brede internationale steun te krijgen voor de val van de apartheid, wat uiteindelijk lukte. Vrijheid is onvermijdelijk voor alle onderdrukte volkeren. Het is hoog tijd dat elke gewetensbezwaarde in actie komt en zich aansluit bij de Palestijnse beweging voor vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid.

Footnotes

  1. Dpr. (Oktober 2023). As civilian casualties reach record levels in Gaza, Third Committee underscores need to end war, lift blockade of essential needs, hold parties accountable – Press release – Question of Palestine. Question of Palestine. https://www.un.org/unispal/document/as-civilian-casualties-reach-record-levels-in-gaza-third-committee-underscores-need-to-end-war-lift-blockade-of-essential-needs-hold-parties-accountable-press-release/
  2. Jazeera, A. (Oktober 2023). Gaza’s Rimal neighbourhood wiped out by Israeli air strikes. Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/gallery/2023/10/11/photos-rimal-neighbourhood-the-beating-heart-of-gaza-wiped-out
  3. Graham-Harrison, E., & Mousa, A. (Januari 2024). War’s toll on education in Gaza casts shadow over children’s future. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2023/dec/18/wars-toll-on-education-in-gaza-casts-shadow-over-childrens-future
  4. Nearly 600 attacks on healthcare in Gaza and West Bank since war began: WHO. (Januari 2024). UN News. https://news.un.org/en/story/2024/01/1145317
  5. Al-Mughrabi, N. (Oktober 2023). Orthodox church says it was hit by Israeli air strike in Gaza. Reuters. https://www.reuters.com/world/orthodox-church-says-it-was-hit-by-israeli-air-strike-gaza-2023-10-20/
  6. Fatalities as Israel strikes mosque in central Gaza: Medical source. (n.d.). https://www.aa.com.tr/en/middle-east/fatalities-as-israel-strikes-mosque-in-central-gaza-medical-source/3025238
  7. Committee to Protect Journalists. (Februari 2024). Journalist casualties in the Israel-Gaza war. https://cpj.org/2024/02/journalist-casualties-in-the-israel-gaza-conflict/
  8. Ahmed, A. K. (November 2023). Israeli authorities’ cutting of water leading to public health crisis in Gaza. Human Rights Watch. https://www.hrw.org/news/2023/11/16/israeli-authorities-cutting-water-leading-public-health-crisis-gaza
  9. Starvation as weapon of war being used against Gaza civilians – Oxfam. (Oktober 2023). Oxfam. https://www.oxfamamerica.org/press/press-releases/starvation-as-weapon-of-war-being-used-against-gaza-civilians-oxfam/
  10. URGENT: Israel announces total warfare on Gaza’s civilian population, employing starvation as a weapon. (n.d.). Al-Haq  |  Defending Human Rights in Palestine Since 1979. https://www.alhaq.org/advocacy/21830.html
  11. Barclays: Don’t Bank on Apartheid – Palestine Solidarity Campaign. (2024, januari 18). Palestine Solidarity Campaign. https://palestinecampaign.org/campaigns/stop-arming-israel-3/
  12. (n.d.). Barclays and Shell. Forward to Freedom. https://www.aamarchives.org/campaigns/barclays-and-shell.html
  13. Kollewe, J. (2006, januari 21). Barclays faces apartheid court action | The Independent. The Independent. https://www.independent.co.uk/news/business/news/barclays-faces-apartheid-court-action-340003.html
  14. (n.d.). Don’t Scrum with a Racist Bum! Forward to Freedom. https://www.aamarchives.org/campaigns/sport.html
  15. 300 Palestinian sports clubs and civil society organizations: (2024, januari 24). BDS Movement. https://bdsmovement.net/iocbanisrael
  16. Montgomery bus boycott. (n.d.). The Martin Luther King, Jr. Research and Education Institute. https://kinginstitute.stanford.edu/montgomery-bus-boycott
  17. Palestinian civil society call for BDS. (2019, augustus 27). BDS Movement. https://bdsmovement.net/call
  18. Madeo. (n.d.). Companies profiting 2023-2024 Attacks on Gaza. American Friends Service Committee. https://afsc.org/companies-2023-attack-gaza
  19. Investigate: Action/Research on State Violence | AFSC investigate. (n.d.). https://investigate.afsc.org/
  20. Entities. (n.d.). Who profits – the Israeli occupation industry. Who Profits – the Israeli Occupation Industry. https://www.whoprofits.org/
  21. https://dontbuyintooccupation.org/wp-content/uploads/2023/12/2023_DBIO-III-Report_11-December-2023.pdf
  22. Boycott HP. (2020, februari 9). BDS Movement. https://bdsmovement.net/boycott-hp
  23. Entities. (n.d.). WhO profits – the Israeli occupation industry – Hewlett Packard Enterprise (HPE). Who Profits – the Israeli Occupation Industry – Hewlett Packard Enterprise (HPE). https://www.whoprofits.org/companies/company/3774?hewlett-packard-enterprise-hpe
  24. SIEMENS AND CHEVRON: STOP FUELING APARTHEID AND CLIMATE DISASTER. (2024, januari 31). BDS Movement. https://bdsmovement.net/siemens-and-chevron-stop-fueling-apartheid-and-climate-disaster
  25. ChevronToxico | The Campaign for Justice in Ecuador. (n.d.). https://chevrontoxico.com/
  26. SIEMENS AND CHEVRON: STOP FUELING APARTHEID AND CLIMATE DISASTER. (2024, januari 31). BDS Movement. https://bdsmovement.net/siemens-and-chevron-stop-fueling-apartheid-and-climate-disaster
  27. Boycott Puma. (2021, december 8). BDS Movement. https://bdsmovement.net/boycott-puma
  28. BOYCOTT CARREFOUR. (2023, april 2). BDS Movement. https://bdsmovement.net/boycott-carrefour
  29. AXA Divest. (2023, december 27). BDS Movement. https://bdsmovement.net/axa-divest
  30. Barclays: Don’t Bank on Apartheid – Palestine Solidarity Campaign. (2024, januari18). Palestine Solidarity Campaign. https://palestinecampaign.org/campaigns/stop-arming-israel-3/
  31. Farming injustice. (2020, februari 9). BDS Movement. https://bdsmovement.net/farming-injustice
  32. Military embargo. (2020, februari 9). BDS Movement. https://bdsmovement.net/military-embargo
  33. Scheer, S. (2023, december 26). Israel grants Intel $3.2 billion for new $25 billion chip plant. Reuters. https://www.reuters.com/technology/intel-get-32-billion-government-grant-new-25-billion-israel-chip-plant-2023-12-26/
  34. CAF get off Israel’s apartheid train. (2022, september 6). BDS Movement. https://bdsmovement.net/boycott-caf
  35. SIEMENS AND CHEVRON: STOP FUELING APARTHEID AND CLIMATE DISASTER. (2024, januari 31). BDS Movement. https://bdsmovement.net/siemens-and-chevron-stop-fueling-apartheid-and-climate-disaster
  36. Amnesty International. (2023, mei 9). Israel/OPT: Israeli authorities are using facial recognition technology to entrench apartheid. https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/05/israel-opt-israeli-authorities-are-using-facial-recognition-technology-to-entrench-apartheid/
  37. Haltiwanger, J. (2021, mei 13). Israel’s bombing of Gaza apartment buildings could be a war crime, human rights groups warn. Business Insider. https://www.businessinsider.com/israel-bombing-gaza-apartment-buildings-potential-war-crime-rights-groups-2021-5?r=US&IR=T
  38. Rasgon, A. (2021, mei 18). Airstrike damages Gaza’s only COVID-19 testing lab, officials say. The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/05/18/world/middleeast/israel-gaza-covid-lab.html
  39. Husseini, I. (2021, mei 17). Sheikh Jarrah residents speak out on Israel’s forced expulsions. Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/news/2021/5/11/sheikh-jarrah-residents-speak-out-on-israels-forced-expulsions
  40.  Doe mee aan de campagne #NoTechForApartheid.
  41. McDonald’s Israel supports Gaza genocide while McDonald’s Malaysia. (2024, januari 3). BDS Movement. https://bdsmovement.net/Boycott-McDonalds
  42. PressTV. (2024, januari 5). McDonald’s admits financial loss due to global anti-Israel boycott. https://www.presstv.ir/Detail/2024/01/05/717668/mcdonalds-ceo-loss-israel-boycott-kempczinski
  43. Takahashi, S. J. (2024, februari 19). Corporate Japan deals an unwitting blow to US East Asia policy. Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/opinions/2024/2/19/corporate-japan-deals-an-unwitting-blow-to-us-east-asia-policy
  44. Holmes, M. C. S., & Mikalsen, H. (2024, januari 31). LO-topper krever nye regler for oljefondet – mener nordmenn profitterer på krigen. VG. https://www-vg-no.translate.goog/nyheter/innenriks/i/bgAE63/lo-topper-krever-nye-regler-for-oljefondet-nordmenn-tjener-paa-folkerettsbrudd?_x_tr_sl=no&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=no&_x_tr_pto=wapp
  45. Statement on Recent Threats to UNRWA and the Shift between Potential Complicity and Direct Involvement in the Crime of Genocide against Palestinians by Several Nations. (n.d.). Lemkin-instituut. https://www.lemkininstitute.com/statements-new-page/statement-on-recent-threats-to-unrwa-and-the-shift-between-potential-complicity-and-direct-involvement-in-the-crime-of-genocide-against-palestinians-by-several-nations