Decennialang is Friedrich Engels binnen het academische marxistische discours een handige zondebok geweest. Tijd om hem in ere te herstellen.

Van Engels ziet men vaak alleen wat hij samen met Marx geschreven heeft. Dat is een fout, zeker in het geval van zijn socio-ecologische kritiek van de kapitalistische uitbuiting van de natuur.

Onderzoeksjournalist Walter De Bock baande zich een weg doorheen censuur, achterkamerpolitiek en geheime netwerken, maar de ziekte van Alzheimer sneed hem de pas af.

Het discours van de middenklasse is zeer ideologisch beladen. Het wijst op diepgaande sociale verandering en moet beschouwd worden als een ideologie van het consumentenkapitalisme dat een wereld portretteert van consumenten, zonder producenten.

In het verhaal van de staking van 1960-61 gaat de meeste aandacht veelal naar de renardisten. Toch hebben ook communistische vakbondsmilitanten een sleutelrol gespeeld bij de aftrap van de beroemdste staking van België.

De schepping en versterking van een Vlaamse bourgeoisie was een historisch doel van een deel van de Vlaamse beweging. Maar Vlaamse ondernemers houden makkelijk uitverkoop aan buitenlandse investeerders.

Antonio Gramsci staat vooral bekend als theoreticus. Voor hem waren grote ideeën echter niet het voorrecht van intellectuelen: de arbeiders moesten zelf de leiders van hun eigen organisaties worden.

Geen Vlaming, Waal of Brusselaar heeft voor nieuwe splitsingen gestemd. Maar als de dynamiek niet komt van een breed draagvlak, welke krachten kleden België dan wel steeds verder uit? Dit onderzoekt Lava 14.

Wat de coronacrisis alvast niet veranderde is de binaire opvatting dat dit land uit twee onverzoenlijk tegenover elkaar staande blokken zou bestaan.

De schijnbaar eindeloze reeks Belgische staatshervormingen hebben een etnoliberale dynamiek geïnstalleerd, waarin extreemrechts goed gedijt.

Een Vlaamse leeuw zonder of met rode nagels, de kleuren van de burgemeesterssjerp of het cultuurprotest dat geel kleurt. Het zijn uitingen van een cultuurstrijd die onze toekomst zal bepalen.

Daar waar in het algemeen de landen of regio’s de handen in elkaar slaan om ‘het samen beter te doen’, zien we in België het omgekeerde. Een vergelijking de Duitse en Belgische situatie.

De ‘Belgische’ bourgeoisie verbrokkelt en de ‘Vlaamse’ komt op. Dat is de grote tendens, maar met de termen ‘Belgisch’ en ‘Vlaams’ moet voorzichtig worden omgesprongen.

Het verband tussen de concrete geschiedenis van het liberalisme en die van het liberale wereldbeeld zit tegenstrijdig en complex in elkaar. Alexander Zevin onderzocht dit aan de hand van een 175 jaar oude krant.

Achter de COVID-19-pandemie gaat een economisch systeem schuil dat al ziek was. Het virus is slechts de aanleiding, niet de oorzaak van onze huidige malaise.

De luchtvaartsector komt door de coronacrisis in acute nood. Maar terugkeren naar oude recepten — private putten met publiek geld dichten — schuift het probleem enkel verder.

Bedrijven hebben antiracistische retoriek omarmd, maar ze zullen de uitbuiting en ongelijkheid die de beleggersklasse nodig heeft, en die de politie voor haar handhaaft, niet uitroeien. We moeten een beweging opbouwen die dit wel doet.

Of je nu voor of tegen bent, iedereen lijkt het er mee eens dat de dromen van deze stroming nooit werkelijkheid zijn geworden. Maar dat verhaal is op zijn zachtst uitgedrukt onvolledig.

De uitbraak van de corona-pandemie is op zich noch een fatale slag voor het kapitalisme, noch een politiek neutrale gebeurtenis. Maar als we er voor strijden wordt de pandemie misschien wel een portaal naar een betere wereld.

Het enige beleid dat de wereldwijde crisis ten gevolge van de pandemie kan bedwingen, is socialistisch. Maar de heersende oligarchie zal er ongetwijfeld naar streven dat het nationaalsocialistisch wordt.

De pandemie heeft een aardverschuiving veroorzaakt in het wereldwijde kapitalisme. Het is een enorme uitdaging voor wie een postkapitalistische wereld wil opbouwen.

De gezondheidscrisis ten gevolge van het coronavirus plaatst heropent debatten die het kapitaal als gewonnen beschouwde. Kan de werkende klasse baat hebben bij een systeemsverandering?

De werkende klasse is nu zowel de held als het slachtoffer van de crisis. De uitdaging bestaat erin voort te bouwen op die eerste rol zodat ze die tweede niet moet blijven ondergaan.

De coronapandemie leidt tot een ernstige economische en sociale crisis, en tot een afrekening met de onbestuurbaarheid van het kapitalisme.

De coronacrisis ontpopt zich noodgedwongen tot een tweede eurocrisis. Links moet zich goed bewust zijn van de gevaren en kansen, om een herhaling van 2008 te vermijden.

Ook authentiek links huldigt het devies “verspil nooit een goede crisis”, maar de ogenschijnlijke wederopstanding van de staat en de Green Deal staan niet noodzakelijk voor een breuk met de vrije markt.

Wie in onze samenleving zal de lasten van deze schok dragen? Waar zullen die mensen zich bevinden? En hoe en wanneer zullen zij voor de kosten opdraaien? De antwoorden op die vragen hangen af van politieke keuzes.

Vandaag, zoals tijdens de Spaanse griep van 1918, worden we door een onzichtbaar gevaar gedwongen om de kwestie van gezondheid te zien als een collectief recht en niet als een individuele verantwoordelijkheid.

De Spaanse griep en haar miljoenen slachtoffers veranderden onze manier van denken over ziekte en de rol van de overheid in de behandeling ervan.

De VS hebben maandenlang getalmd vooraleer te reageren. Cuba begon zich al voor te bereiden op COVID-19 op 1 januari 1959.