De Taiwan-crisis gaat niet om vrijheid of dictatuur, maar om puur economische belangen. De inzet? De wereldtoppositie van de Taiwanese halfgeleiderindustrie.
De laatste jaren is Taiwan een brandpunt geworden van spanningen tussen de Verenigde Staten en China. Hierdoor is de vrees voor een oorlog in de Asia-Pacific regio wereldwijd alleen maar toegenomen. Op 21 december 2022 werden de ernst en kwetsbaarheid van de situatie nogmaals onderstreept toen militaire toestellen van China en de VS elkaar boven de Zuid-Chinese Zee tot op drie meter naderden.1
Aan de basis van dit sudderend conflict liggen de uiteenlopende standpunten van beide landen over de soevereiniteit van Taiwan. Het Chinese standpunt, het Een-Chinabeleid, is helder: ondanks hun verschillende politieke systemen vormen Taiwan en het vasteland van China één land, waarvan het soevereine bestuur zich in Beijing bevindt. Het standpunt van de VS over Taiwan daarentegen is veel minder duidelijk. Formeel keuren de VS het één-China-beleid wel goed, maar tegelijkertijd onderhouden ze uitgebreide onofficiële betrekkingen en militaire banden met Taiwan. Op grond van de Taiwan Relations Act van 1979 is Washington namelijk bij wet verplicht om “defensieve” wapens aan het eiland te leveren.2
Dit artikel onderzoekt de situatie van Taiwan. Er wordt aangevoerd dat in de eerste plaats de Verenigde Staten verantwoordelijk zijn voor de oplopende spanningen. Eerst wordt de historische achtergrond geschetst die aan de grondslag ligt van de bijzondere geopolitieke betekenis van het eiland. Vervolgens worden de aanspraken op Taiwanese “onafhankelijkheid” geëvalueerd. Daarna wordt nagegaan in hoeverre het buitenlands beleid van de VS ten aanzien van Taiwan wordt ingegeven door de concurrentie met China op vlak van technologie. Ten slotte zal het artikel aanvoeren dat er een einde moet komen aan de inmenging van de VS, zo men vrede wil in Taiwan en de Asia-Pacific regio.