Vincent Bevins toont in The Jakarta Method hoe Washingtons anticommunistische kruistochten heel de wereld blijvend hebben getekend. Een belangrijke les met de Koude Oorlog tegen China in het verschiet.

De 20e-eeuwse geschiedenis van landen als Rusland en China wordt vlotjes geassocieerd met grootschalig geweld. Vermeld Cambodja en iemand zal beginnen over Pol Pot en de Killing Fields. Begin over Vietnam en de conversatie zal vlug over de Vietnamoorlog gaan. Maar zodra je met Belgen over Indonesië begint, is de kans groot dat het gezelschap zal toegeven dat de geschiedenis van dat land een blinde vlek is en glijdt het gesprek vermoedelijk af naar de stranden van Bali en andere vakantiebestemmingen.

Dat is vreemd, want in 1965 was het land het toneel van een van de meest grootschalige uitingen van politiek geweld van de voorgaande eeuw. Men schat dat, op enkele maanden tijd, ongeveer een half tot een miljoen echte en vermeende Indonesische communisten werden afgeslacht. Dat gebeurde systematisch, om louter politieke redenen en met de actieve hulp van de naoorlogse supermacht, de Verenigde Staten.

Decennialang bleef een van de zwartste bladzijden uit de moderne wereldgeschiedenis bijna volledig onder de radar, maar begin deze eeuw nam de interesse voor de gebeurtenissen toe. Dat is in belangrijke mate te danken aan twee langspeelfilms van de Britse cineast Joshua Oppenheimer. The Act of Killing uit 2012 en The Look of Silence uit 2014 zijn bloedstollende documentaires, die zowel de daders als de slachtoffers van de moordpartijen aan het woord laten. De gebeurtenissen en hun gevolgen worden met zoveel detail door de betrokkenen beschreven dat de films een verpletterende indruk nalaten. Er is nauwelijks een recensie te vinden zonder verwijzing naar opstaande nekharen of koude rillingen. De films droegen ertoe bij dat de Verenigde Staten een aantal geheime documenten uit die periode vrijgaven. Daarvan konden historici gebruik maken om eindelijk de gebeurtenissen in deze periode uit de Indonesische geschiedenis te gaan ontrafelen.

The Jakarta Method, het boek van Vincent Bevins, voormalig correspondent voor de Washington Post en de Los Angeles Times in respectievelijk Zuidoost-Azië en Brazilië, is niet het meest omvattende geschiedkundige werk over de Indonesische slachtpartijen van 1965. Bevins focust vooral op het belang van de gebeurtenissen voor de Koude Oorlog tegen het communisme en waarom die vandaag nog altijd zeer relevant zijn. Terwijl Oppenheimer in zijn films inzoomt op de verschrikkelijke gebeurtenissen, kiest Bevins voor het vogelperspectief. Hij wil net het bredere kader beschrijven.