De burgerbeweging BDS roept op om Israël te isoleren. Ze vormt voor de burgers de belangrijkste strategie van de concrete internationale strijd tegen het zionisme. Maar kan ze een grotere impact hebben op de economie van het genocidale regime ?
“Israël moordenaar! Carrefour medeplichtig! Boycot carrefour! Boycot McDo! Boycot BNP Paribas!” enzovoort… Sinds het begin van de Israëlische genocide tegen de bevolking van Gaza wordt almaar vaker opgeroepen tot een boycot en is die zelfs uitgegroeid tot een van de meest zichtbare vormen van de internationale strijd ter ondersteuning van het Palestijnse volk. Aan de oorsprong ligt de in 2005 opgerichte beweging Boycott, Divestment, Sanctions (BDS) tegen Israëls apartheidsbeleid.1
Dergelijke oproepen aan de burgers hebben in het verleden al succes geboekt. Aan het eind van de jaren 1950 ontstond er een internationale boycotbeweging tegen de Apartheid in Zuid-Afrika. De aansluiting van een twintigtal staten in de jaren 1980 versterkte die beweging nog. Samen met andere historische factoren heeft die boycot bijgedragen aan de val van de Apartheid.2
De BDS-beweging volgt dezelfde logica en is overigens niet de eerste in de geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict. De eerste boycot tegen de Hebreeuwse staat begon al vóór diens oprichting in 1945: ingevoerd door Arabische Liga, heeft die handelsban een aanzienlijke impact gehad op de Israëlische economie door haar volgens een rapport van de RAND Corporation, in vier decennia zo’n vijftig miljard dollar te kosten3. Echter, met de ondertekening van het vredesverdrag tussen Egypte en Israël in 1979 en vervolgens de Oslo-akkoorden in 1993 daalde de impact van de boycot aanzienlijk.
De nieuwe boycotbeweging, die in 2005 ontstond, boekte al snel symbolische, mediatieke en politieke overwinningen en blijft dat doen.
“In de afgelopen twintig jaar schuilt de belangrijkste impact van de BDS-beweging in de verandering van het discours over de Israëlische apartheid. […] BDS is erin geslaagd om grote multinationals zoals G4S, Veolia, Orange, Pillsbury en Ben and Jerry’s zodanig onder druk te zetten dat ze hun medeplichtigheid aan de Israëlische mensenrechtenschendingen gingen stopzetten. De beweging heeft ook een belangrijke invloed gehad op de beslissingen van grote openbare investeringsfondsen en prominente VS- en Britse kerken om niet langer te investeren in ondernemingen die medeplichtig zijn aan die schendingen, net zomin als in Israëlische banken.4
Hoewel de fundamentele doelstellingen van de BDS-beweging in essentie niet economisch zijn, is het interessant na te gaan wat het effect ervan is geweest op de Israëlische economie. Begin 2025 stelde BDS in een artikel5 voor om verder te bouwen op die analyse en ze uit te breiden om de impact op de economie te vergroten. Op basis van een analyse van de buitenlandse handel van Israël stelt ze haar Europese tak nieuwe strategische wegen voor, en dit voor elk van haar drie actiemiddelen: boycot, desinvestering, sancties.
