Stedelijke veranderingen zijn geen natuurfenomenen. In de maakbaarheid van de stad moet de gebruikswaarde van de stad voor de bewoners voorop staan, niet de belangen van de projectontwikkelaars.

Wie maakt de stad en voor welk publiek? Hoe krijgen we beter inzicht in een beleid dat niet aansluit bij de behoeften van de mensen en hoe kunnen we ertegen ingaan? Welke alternatieven kunnen we bieden? Op deze vragen willen de voorstanders van het ‘recht op de stad’ een antwoord formuleren. Dit concept is iets meer dan 50 jaar geleden ontstaan. Ben Van Duppen, PVDA-raadslid voor het district Borgerhout van de stad Antwerpen, en Mathieu Van Criekingen, geograaf aan de Université Libre de Bruxelles en specialist in stedelijke problematiek gaan met elkaar in gesprek en lichten het praktische nut van het concept toe.

Wat zijn voor jou, als schepen van het district Borgerhout in Antwerpen, de belangrijkste uitdaging voor een stedelijk beleid?

Van Duppen. Ik zie mijn district Borgerhout voortdurend veranderen. De huizenprijzen stijgen bijvoorbeeld veel sneller dan het inkomen van de bewoners. Essentiële openbare diensten zoals crèches, openbare loketten, banken en woonzorgcentra verdwijnen. Als we naar Antwerpen in zijn geheel kijken, zien we dat de gemeentelijke overheid sociale woningen afbreekt terwijl een paar miljardairs hele wijken mogen overnemen of torenflats bouwen die niet aan de normen voldoen.

Wij proberen op ons niveau die maatregelen aan te vechten. Borgerhout is een district van de stad Antwerpen, en als district heeft de meerderheid van PVDA, Groen en Vooruit, waar ik deel van uitmaak, maar beperkte bevoegdheden: de kinderopvang en het welzijn van ouderen, het beheer van de openbare ruimte, een deel van de openbare werken en cultuur. Het sociale, stedenbouwkundige en huisvestingsbeleid daarentegen wordt bepaald door de stad Antwerpen zelf, met Bart De Wever als burgemeester aan het hoofd van een meerderheid van N-VA en Vooruit.

Maar Antwerpen verschilt daarin niet van andere steden, zoals Charleroi en Brussel. Daarom is dit debat met Mathieu Van Criekingen over het politieke en ideologische kader van deze maatregelen zo belangrijk voor mij. Hoe kunnen we deze bepalingen bestrijden? Hoe kunnen we een stedelijk beleid ontwikkelen dat tegemoetkomt aan de behoeften van de mensen?