Op 13 en 14 september strijkt ManiFiesta weer neer in Oostende. Uiteraard is Lava ook van de partij. Check hier onze line-up.
Elke sessie duurt één uur en valt uiteen in drie delen: 20 minuten lezing, 20 minuten vragen uit de zaal en 20 minuten napraten met mogelijkheid tot ontmoeting van de gastspreker. De sessies gaan door in het Nederlands, Frans of Engels – vertaling is niet voorzien. Boeken van de auteurs zijn beschikbaar in het Lava-forum evenals op de boekenbeurs van ManiFiesta.
Tickets voor ManiFiesta zijn hier te vinden.
Zaterdag
- 1 Grenskolonialisme: Hoe muren bouwen de lonen beïnvloedt (NL)
- 2 Waarom het kapitalisme postliberaal wordt en wat we daaraan kunnen doen (ENG)
- 3 De app als baas: Syndicalisme in tijden van Uber en Deliveroo (FR)
- 4 1982, het jaar van de neoliberale omslag in België (NL)
- 5 Politiek herdenken in het tijdperk van Trump (FR)
- 6 Waarom antiracisme rijmt op antikapitalisme (ENG)
- 7 Ik woon, jij woont, zij speculeren: De wooncrisis onder de loep (FR)
- 8 Verdienen zonder te produceren: De machtsgreep van de renteniers (ENG)
- 9 Hoe Congo zijn immense bodemrijkdommen kan claimen (FR)
- 10 Seksualiteit, solidariteit en socialisme (ENG)
- 11 Een ongebonden Europa uit de schaduw van de NAVO en de VS (ENG)
- 12 Europa op een geopolitiek kruispunt (debat met Anton Jäger) (NL)
Grenskolonialisme: Hoe muren bouwen de lonen beïnvloedt (NL)
12u-13u
Grenzen zijn een politiek geladen onderwerp. Denk maar aan de muur van Donald Trump aan de grens met Mexico of de pushbacks in de Middellandse Zee.
De politieke argumentatie voor dit soort grenspolitiek varieert van bezorgdheid over de kostprijs van asielopvang tot ronduit racistische theorieën als ‘omvolking’. Maar waar het publiek debat zelden bij stilstaat, is dat deze grensbeleid ook een middel is om de arbeidsmarkt te reguleren. Hoog tijd om dit verborgen motief eens tegen het licht te houden.
Albina Fetahaj studeert aan de UGent. Met haar Belgische paspoort kan ze zonder visum 133 landen bezoeken, met haar Kosovaarse paspoort heeft ze in 108 landen een visum nodig. In 2024 verscheen haar boek Grenskolonialisme bij EPO.
Waarom het kapitalisme postliberaal wordt en wat we daaraan kunnen doen (ENG)
13u-14u
Het wereldwijde kapitalisme bevindt zich in een permanente crisis. De afgelopen vijftien jaar sukkelden we van een financiële crisis en eurocrisis naar een “vluchtelingencrisis”, corona-crisis, en crisis als gevolg van de nieuwe oorlogen van Oekraïne tot het Midden-Oosten. De ene crisis is nog niet onder controle, of de volgende slaat al toe.
Maar zoals altijd in de geschiedenis veranderen de crises ook het kapitalisme zelf. Ooit waren de neoliberale wereldorde en de Amerikaanse hegemonie onbetwist. In de conflicten over de opkomst en ondergang van grootmachten wordt het kapitalisme postliberaal: ontdemocratisering, autoritarisme, (economisch) nationalisme, militarisme, imperialisme en (economische) oorlog zijn het nieuwe normaal. De contouren van een nieuwe Koude Oorlog tekenen zich af aan de horizon.
Volgens Ingar Solty komen we zo terecht in een ‘postliberaal’ kapitalisme. Hij onthult de oorzaken en achtergronden hiervan en blikt vooruit op alternatieven voor een betere toekomst voor iedereen.
De app als baas: Syndicalisme in tijden van Uber en Deliveroo (FR)
14u-15u
In haar doctoraatsonderzoek onderzocht Claudia Marà de arbeidsomstandigheden van platformwerkers in verschillende sectoren (koeriers, freelancers, huishoudelijk werk) en hun vormen van collectieve actie in drie Europese landen: België, Italië en Frankrijk.
De resultaten van haar onderzoek tonen aan dat de arbeidsomstandigheden en het vermogen om zich te mobiliseren in deze precaire sectoren ook afhangen van structurele factoren, zoals de ‘gezondheid’ van de nationale arbeidsmarkt, en van de tegenmacht en vormen van verzet die werknemers in de voorbije decennia hebben weten op te bouwen.
1982, het jaar van de neoliberale omslag in België (NL)
17u-18u
Kende ons land een neoliberale omslag? In België kwam immers nooit een Reagan of Thatcher aan de macht. Toch zien we een duidelijke omkering vanaf 1982, toen de regering-Martens V de crisis bestreed met loonblokkeringen en een muntdevaluatie.
In deze sessie bespreekt Brecht Rogissart de oorzaken en kenmerken van het Belgische neoliberalisme, dat tot vandaag de politiek van sociaaldemocraten tot Vlaams-nationalisten beïnvloedt.
Politiek herdenken in het tijdperk van Trump (FR)
18u-19u
Arthur Borriello is professor politieke wetenschappen aan de Universiteit van Namen en lid van het Institut Transitions. Deze specialist in links populisme is de gast van Daniel Zamora, professor sociologie aan de ULB en specialist in ongelijkheid en de geschiedenis van ideeën.
Deze twee denkers ontmoeten elkaar in het LAVA forum voor een debat over de oorzaken van de opkomst van extreemrechts wereldwijd en de pistes om hun politiek project tegen te gaan.
Zondag
Waarom antiracisme rijmt op antikapitalisme (ENG)
In de geschiedenis van de antiracismebeweging bestaan twee stromingen: één die focust op individuele gedragsverandering en één die racisme terugbrengt tot de bredere economische en politieke structuren. Arun Kundnani legt uit waarom liberaal antiracisme machteloos bleek tegenover structurele onderdrukking en waarom de neoliberale omslag aan het einde van de vorige eeuw de noodzaak van een antikapitalistisch antiracisme herbevestigt.
Ik woon, jij woont, zij speculeren: De wooncrisis onder de loep (FR)
12u-13u
Sarah De Laet benadert het onderwerp huisvesting langs verschillende kanten: als wetenschappelijk onderzoeker én als activist. Met haar gebarenconferentie “Ik woon, jij woont, zij speculeren” onderbouwde ze op een toegankelijke manier de ervaringen van huurders met wetenschappelijke analyses. Tijdens deze Lava-sessie zal ze nog eens uit de doeken doen waarom boze huurders gelijk hebben over de woningmarkt.
Verdienen zonder te produceren: De machtsgreep van de renteniers (ENG)
13u-14u
In zijn spraakmakende boek Rentier Capitalism legt de Britse geograaf Brett Christophers een onthullende analyse bloot van onze economie: winst wordt steeds minder verdiend door te produceren en steeds meer door simpelweg iets te bezitten. Van financiële instellingen tot Big Tech, van grondbezit tot infrastructuur — een kleine groep renteniers beheerst cruciale economische middelen en strijkt de winsten op, terwijl de rest betaalt.
Christophers toont aan hoe deze ‘renteniers’ de economie van binnenuit uithollen en ongelijkheid versterken. Verwacht een scherpe en verhelderende lezing over eigendom, macht en de noodzaak van een ander economisch model. Een absolute aanrader voor iedereen die de echte werking van het huidige kapitalisme wil begrijpen.
Hoe Congo zijn immense bodemrijkdommen kan claimen (FR)
Het recht op permanente soevereiniteit over natuurlijke rijkdommen, geboren uit de antikoloniale strijd, heeft het internationaal recht in de jaren 1960 opgeschud. Kan de heropleving van dit principe op het Afrikaanse continent het internationaal recht opnieuw uitdagen om het echt universeel te maken? Kan dit principe ertoe leiden dat de regels rond mijncontracten herzien worden, zodat ze niet langer een voortzetting zijn van koloniale machtsverhoudingen? Hoe zou het bevestigen van dit recht de mijncontracten in Congo kunnen veranderen in instrumenten van rechtvaardigheid en soevereiniteit, in plaats van in mechanismen van uitbuiting?
Isabelle Minnon is doctoraatsstudent en onderzoeksassistente aan de Universiteit van Genève, aan de afdeling internationaal publiekrecht en internationale organisaties.
15u-16u
Wie waagt zich aan een marxistische analyse van de liefde? De Russische revolutionair Alexandra Kollontai (1872-1952) deed het een eeuw geleden al. In haar essay Maak plaats voor de Gevleugelde Eros! (1923) analyseerde ze relaties onder het kapitalisme, maar blikte ze ook vooruit op een toekomstige communistische samenleving waarin relaties gebaseerd zijn op kameraadschap, gecombineerd met liefde en seksualiteit. Haar ideeën inspireren nog altijd feministen wereldwijd.
Kristen R. Ghodsee is de bekroonde auteur van twaalf boeken en professor en voorzitter van Russische en Oost-Europese studies aan de Universiteit van Pennsylvania.
Een ongebonden Europa uit de schaduw van de NAVO en de VS (ENG)
16u-17u
Europa staat op een kruispunt. Als het van Trump afhangt, moeten de Europese NAVO-lidstaten betalen om Rusland militair in toom te houden terwijl de Verenigde Staten de confrontatie voorbereiden met China.
Ondertussen blijven de meeste Europese landen de oorlogen van Israël in het Midden-Oosten steunen. Maar het Oude Continent kan ook een andere weg inslaan dan militarisering, oorlog en onderdanigheid aan Washington. Hoe liggen de kaarten voor een autonome Europese koers van vrede en internationale samenwerking? En hoe zou zo’n “niet-gebonden” Europa er kunnen uitzien?
Jörg Kronauer is een Duitse socioloog en journalist. Al 25 jaar bijt hij zich vast in twee onderzoeksvelden: internationale politiek en extreemrechts. Zijn stukken verschijnen onder meer bij het Duitse dagblad ‘Junge Welt’ en het Engelstalige platform ‘German Foreign Policy’. Hij is auteur van meerdere boeken over internationale betrekkingen. In zijn meest recente boek bespreekt hij de opkomst van het Globale Zuiden.
Europa op een geopolitiek kruispunt (debat met Anton Jäger) (NL)
17u-18u
Na de NAVO-top in Den Haag lijkt het wel alsof er nog maar één weg voor Europa bestaat: die van de militarisering op Amerikaanse leest. Historicus en filosoof Anton Jäger nodigt een gast uit voor een kritisch gesprek hierover.
Spreker te bevestigen.
