Het nieuwe boek van Branco Milanovic, Visions of Inequality: From the French Revolution to the Cold War, brengt een nieuwe geschiedenis van de ongelijkheid. Het stelt vragen over klasse en democratie en verruimt de politieke agenda van links.

Een paar maanden na de publicatie van het eerste deel van zijn Democracy in America ( 1835 ), verlaat de Franse aristocraat Alexis de Tocqueville opnieuw zijn vaderland, dit keer om Engeland en Ierland te bezoeken. Hoewel hij de Britse eilanden al heeft bezocht in 1833, waarbij hij zijn toekomstige vrouw Mary Motley ontmoette, begint Tocqueville nu aan zijn eerste reis door het geïndustrialiseerde Manchester.

Een paar decennia eerder was Frankrijk als samenleving nog aanzienlijk ongelijker dan Groot-Brittannië. Met het begin van de industriële revolutie in Groot-Brittannië hebben diepgaande en groeiende economische verschillen de sociale structuur een nieuwe vorm gegeven. In zijn dagboek merkt Tocqueville op: “De Engelsen hebben de armen slechts twee rechten overgelaten: gehoorzamen aan dezelfde wetten als de rijken, en er op gelijke voet mee staan als ze gelijke rijkdom kunnen verwerven.”

Zijn kennismaking met Manchester heeft een onuitwisbare indruk nagelaten. Te midden van een opkomende “cultus van het geld” wandelt hij door de geboorteplaats van de moderne fabriek en ziet sterke contrasten. Tocqueville ziet driehonderdduizend “menselijke wezens” zwoegen in het halfduister van een stad die gehuld is in eeuwige mist, waar de zon verschijnt als “een schijf zonder stralen.” “Hier is de slaaf, daar is de meester, daar de rijkdom van enkelen, hier de armoede van de meerderheid”, schrijft hij. “Hier bereikt de mensheid haar meest volledige ontwikkeling en ook haar meest brutale ; hier verricht de beschaving haar wonderen en wordt de beschaafde mens bijna opnieuw een wilde.”